Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги абу райҳон беруний номидаги тошкент давлат техника университети

8. ГОРИЗОНТАЛ ВА ЁТИҚ КОНЛАРНИ ҚАЗИБ ОЛИШ ТИЗИМЛАРИ
Горизонтал ва ётиқ қатламсимон ҳамда сочма конларнинг геологик шароитлари қоплама (очиш) жинсларнинг ҳаммасини ёки бир қисмини қазишдан бўшаган майдонга жойлаштиришга имкон беради. Фойдали қазилма ва қоплама жинслар қатламлари қалинлиги, уларни қазиб олишда қўлланадиган ускуналарнинг параметрлари, қазиш технологияси ва уни комплекс механизациялашни белгилаб беради. Бунда фойдали қазилма ёки сочма конлар қалинлиги қанча катта бўлса, очиш жинсларининг қазиб олувчи ускуналарнинг параметрлари ҳам шунча катта бўлади. Горизонтал ва ётиқ конларни қазиб олиш технологияси ҳамда механизациялаш асосий вариантлари 8.1. жадвалда келтирилган.
8.1 Жадвал

Технология варианти	Схема
Қоплама жинсларни бир чўмичли экскаватор билан ички ағдармага экскавация қилиш технологияси.
Қоплама жинсларни бир чўмичли экскаватор билан ички ағдармага қайта экскавациялашдаги очиш ишлари технологияси.
Жинсларни ички ағдармага консолли ағдарма хосил қилувчи ускуна билан ташишдаги очиш ишлари техналогияси.
Жинсларни ички ағдармага транспорт – ағдарма кўприги билан ташилгандаги очиш ишлари технологияси.
Жинсларни ички ағдармага бир ўмичли экскаваторлар билан экскациялаш ва консолли ағдарма хосил қилувчи ёрдамида ташишдаги очиш ишлари технологияси.
Жинсни ички ағдармага ташишдаги очиш ишлари технологияси.
Жинсларни ички ағдармага автотранспорт билан ташиб,консолли ағдарма хосил қилувчи ёрдамида жойлаштиришдаги очиш ишлари технологияси.
Жинсларни ташқи ағдармага ташилгандаги очиш ишлари технологияси.
Жинсларни ички ва ташқи ағдармаларга ташилгандаги очиш ишлари техналогияси.
Жинсларни ички ағдармага экскавациялаш ва ташқи ағдармага ташишдаги очиш ишлари технологиси.