«Ўзбекистон давлати ва ҳУҚУҚи асослари» (8-синф) дарслиги бўйича саволлар ва жавоблар

«Ҳуқуқий одат» деганда нимани тушунасиз, моҳиятини айтиб беринг.

Жавоб: Ҳуқуқий одат – бу жамият аъзолари томонидан узоқ вақт қўлланилиши,доимий такрорланиши натижасида жамият томонидан қабул қилинган хулқ-атворнормасига айланган ва кейинчалик давлат томонидан тасдиқланган қоидагаайтилади. Ҳуқуқий одат қадимги даврларда асосий ҳуқуқ манбаи ҳисобланган.
Ҳозирги пайтда ҳам айрим давлатларда, масалан, Буюк Британияда мавжуд.

140. 
     «Ҳуқуқий прецедент» деганда нимани тушунасиз, моҳиятини айтиб беринг.
     

Жавоб: Юридик прецедент суднинг умуммажбурий аҳамиятга эга бўлган аниқ бир иш бўйича қароридир. Юридик прецедентнинг ўзига хос жиҳати шундаки, у қабул қилингач, ўша масала бўйича умуммажбурий қоидага айланади. Ҳуқуқий прецедент айрим мамлакатларда, масалан Буюк Британия, АҚШ, Канада ва Австралияда ҳуқуқ манбаи ҳисобланади. Улар англо-саксон ҳуқуқий тизимига, ҳуқуқ оиласига киради. Лекин, Ўзбекистон Республикасининг ҳуқуқ тизимида қўлланилмайди. Сабаби, Ўбекистон роман-герман ҳуқуқий тизими (оиласи)га мансуб.

141. 
     «Ҳуқуқ манбаи» деганда нимани тушунасиз ва унинг нечта шакли мавжуд?
     

Жавоб: Ҳуқуқ манбаи давлат иродасини муайян ҳуқуқий-норматив ҳужжатлар,қонун нормаларида ифодалаш, баён қилиш усули ва шаклидир. Ҳуқуқий одат – бу жамият аъзолари томонидан узоқ вақт қўлланилиши,доимий такрорланиши натижасида жамият томонидан қабул қилинган хулқ-атвор нормасига айланган ва кейинчалик давлат томонидан тасдиқланган қоидага айтилади. Ҳуқуқий одат қадимги даврларда асосий ҳуқуқ манбаи ҳисобланган. Ҳозирги пайтда ҳам айрим давлатларда, масалан, Буюк Британияда мавжуд. Юридик прецедент суднинг умуммажбурий аҳамиятга эга бўлган аниқ бир иш бўйича қароридир. Юридик прецедентнинг ўзига хос жиҳати шундаки, у қабул қилингач, ўша масала бўйича умуммажбурий қоидага айланади. Ҳуқуқий прецедент айрим мамлакатларда, масалан Буюк Британия, АҚШ, Канада ва Австралияда ҳуқуқ манбаи ҳисобланади. Улар англо-саксон ҳуқуқий тизимига, ҳуқуқ оиласига киради. Лекин, Ўзбекистон Республикасининг ҳуқуқ тизимида қўлланилмайди. Сабаби, Ўбекистон роман-герман ҳуқуқий тизими (оиласи)га мансуб.

142.