«Ўзбекистон давлати ва ҳУҚУҚи асослари» (8-синф) дарслиги бўйича саволлар ва жавоблар

Халқаро ҳуқуқий манбалар нималарни ўз ичига олади?

Жавоб: Халқаро ҳуқуқнинг умумеътироф этган принциплари ва нормалари – халқаро ҳуқуқнинг асосий қоидалари бўлиб, уларни халқаро ҳуқуқнинг барча суб ектлари тан олган ва уларни бажаришга мажбурдирлар. Давлат суверенитетини ҳур мат қилиш, зўрлик ишлатмаслик, давлатнинг ҳудудий яхлитлигини тан олиш, низо ларни тинч йўл билан ҳал этиш, ички ишларга аралашмаслик, халқларнинг тенг ҳуқуқлилиги, инсоннинг ҳуқуқ ва эркинликларини ҳурмат қилиш, давлатлар ўрта сидаги ҳамкорлик, халқаро ҳуқуқ бўйича мажбуриятларни бажариш ана шу лар жумласидандир.

148. 
     Ўзбекистон Республикаси қонунлари қандай асосий гуруҳларга бўлинади?
     

Жавоб: Ўзбекистон Республикаси қонунларини қуйидаги гуруҳларга бўлиш мумкин: Конституция – Асосий қонун; конституциявий қонун; қонун; Қорақалпоғистон Республикасининг Конституцияси ва қонунлари.

149. 
     Ўзбекистон Республикаси Конституциясининг алоҳида аҳамиятини айтиб беринг.
     

Жавоб: Ўзбекистон Республикаси Конституцияси давлат ҳокимиятининг ташкил этилишини белгилайди, конституциявий тузум асосларини, инсонлар ва фуқароларнинг ҳуқуқ ва эркинликларини мустаҳкамлайди. Конституция амал даги қонунлар учун юридик асосдир. Конституция қоидалари бошқа норматив ҳужжатларда ривожлантирилади ва аниқлаштирилади. Шуни ҳам айтиб ўтиш керакки, Қорақалпоғистон Республикаси Ўзбекистон Республикаси таркибида ўз Конституциясига эга бўлиб, унинг қоидалари Ўзбекистон Конституциясига зид келмаслиги керак.

150. 
     «Конституциявий қонунлар» деганда нимани тушунасиз ва уларнинг оддий қонунлардан қандай фарқи бор?
     

Жавоб: Конституциявий қонунлар Конституцияга ўзгартиш ва қўшим чалар киритувчи қонунлардир. Ушбу ҳужжат учун Олий Мажлисда уларни қа бул қи лиш нинг од дий қонунларга нисбатан мураккаброқ тартиб-қоидалари белгиланган. Улар, парламент аъзолари умумий таркибининг учдан икки қисми овози билан қабул қилинади. Қонунлар, ўз навбатида, кодекслаштирилган ва жорий қонунларга бўлинади. Кодекслаштирилган қонунларга кодекслар киради. Кодекс – мантиқий тизимлаштириш хусусиятига эга қонун бўлиб, ўзида ижтимоий муно са батларнинг маълум бир соҳасини батафсил тартибга солувчи нормаларни бирлаштиради. Масалан, Фуқаролик кодекси, Жиноят кодекси, Меҳнат кодекси, Солиқ кодекси, Божхона кодекси ва ҳ.к.

151.