Ўзбек дипломатияси тарихидан


Эрон шохи Дорога берилган жавоб



Download 11,99 Mb.
Pdf ko'rish
bet112/184
Sana19.12.2022
Hajmi11,99 Mb.
#890942
TuriДиплом
1   ...   108   109   110   111   112   113   114   115   ...   184
Bog'liq
O`zbek diplomatiyasi tarixidan

Эрон шохи Дорога берилган жавоб
Э рон ш оҳи Д о р о (м илоддан олд и н ги 522-485 й и ллар) Турон 
сарҳадларига б остириб к и р а р э к а н , бу ердаги кўч м ан ч и с к и ф
қаб и л ал ар и н и жуда тез ўзига б ўй су н д и р и ш н и хаёл қ и л ган д и . 
А м м о бундай бўлмади. Д о р о ў зи н и н г 700 м и н гл и к сарбозларига
/. 
Бичурин Н.Я. Собрание сведений... Т. 2. с. 16-162.
238


и ш о н а р эди. У лар м а ш қ курган, кўплаб ж ан гл ард а ч и н и қ қ а н
б ўлсалар-да, отда ю риш да, найза отиш да ски ф ларга тен г кела 
олм ас эдилар. Т унда к и ч и к -к и ч и к с к и ф тўдалари эр о н и й л а р н и н г 
олд и н ги қи см лари га қўққисдан ҳужум қи л и б , қи ри б таш ладилар. 
Д о р о қўш и н л ари борган сари си йраклаш аверди. Д о р о н и н г сабр- 
т о қ а т и ту га б , с к и ф л а р ш оҳи И д а н ф р и с г а м ак ту б й ў л л ад и . 
М актубда бундай дейилган эди:
“Т е н та к , и к к и йўлдан б и р и н и тан л а, и м к о н и н г бор. А м м о 
сен қо ч и б ю рибсан. А гар м ен га қарш и тури ш га куч и н г етса
д айдиб ю риш дан тўхта, м ен билан ж ан г қил. А гар заи ф л и ги н гн и
та н о л с а н г, қ о ч и б о во р а б ўл м а, е р -с у в и н гн и ўз су л то н и н гга 
с и й л о в қи л и б б ерги н -д а, келиш ув битим и ту зги н ” .
С к и ф л а р ш оҳи И д ан ф р и с Д о р о н и н г ушбу хатига бундай ж авоб 
берган экан:
“ М е н и н г аҳволим бун д ай , шоҳ! М ен аввал л ари ҳам б и рор 
ким садан қўрқиб қочм аганм ан. Ҳ озир ҳам сендан қўрққаним учун 
қочаётган им йўқ. Т и н ч л и к вақтида қандай йўл тутган бўлсам, 
ҳ о зи р ҳам ш у н д а й йўл т у т я п м а н . С е н б и л а н д а р ҳ о л ж а н г
қи л м аган и м н и н г б оиси бундай: ш аҳарларим из ёки э к и н экадиган 
ер л ар и м и з б ўлсаки, у л арн и н г тал о н -то р о ж қ и л и н и ш и ва яксо н
б ў л и ш и д а н қ ў р қ с а к . Ш ул с а б а б с и з л а р б и л а н д а р ҳ о л ж а н г
б о ш л а м а д и к . А гар ж а н г қ и л и ш н и ж уда и с та с а н ги з, о та л а р и - 
м и зн и н г қ а б р л ар и н и то п и б , уларни о ёқости қи л и ш га у р и н и б
кўринглар, ж ан г қи л ам и зм и , йўқм и, кей и н биласизлар. Бу ж анг 
ҳақида ай тган и м . М ен ўз султоним ва ҳукм дорим деб Зевс билан 
Г естияни - с к и ф л а р м ал и каси н и ҳисоблайм ан. С ен га эса сийлов 
қ и л и б , е р -с у в ў рн и га б о ш қ а н ар сал ар н и ю б о р ам ан . Ў зингни 
м енга сул тон , ҳоки м деб ҳи соб лаган и н г учун ҳали ад аб и н гн и
ейсан!” 1.
К ў р и н и б т у р и б д и к и , с к и ф л а р ш оҳи И д а н ф р и с Д о р о н и н г
б ў й с у н и ш ҳ а қ и д а г и т а л а б и га м ағр у р о н а ж а в о б б е р га н , у ўз 
ю рти н и б и р о вга б ери б қўй м асл и ги н и , у н и н г ж а зо с и н и бери ш га 
та й ё р э к а н л и ги н и б и л ди рад и . О радан кўп ўтм асдан қум л и кл ар 
ичида с а р о си м а га туш и б қол ган Д о р о қароргоҳи га ск и ф л а р д а н
м ахсус совға келади. Бу совға қуш , с и ч қ о н , б ақа ва беш та ўткир 
ўқдан и б о р ат эди. Э р о н и й л а р , ж ум лад ан , Д о р о н и н г ўзи ҳам бу
/. 
Д р а ч у к В. Д орогам и тысячелетий. М ., 1976. с. 34-бет .
239


н арсал ар с к и ф л а р н и н г ен ги л ган и дан д а р ак берувчи б и р мужда 
деб қувонадилар. Ф ақат Д о р о н и н г маслаҳатчиси Гобрийун бундан 
тўғри хулоса чи қарад и : “ Бу с к и ф л а р н и н г б и з н и н г ол д и м и зга 
қўйган ш артидир, - дейди у. - Улар б и зга бундай дем оқчилар: 
“ А гар с и з, э р о н и й л а р , қуш каб и уч и б ғо й и б б ў л м а с ан ги з, ё 
с и ч қ о н каб и ер тагига ки ри б кетм асан ги з, ё қурб ақа си н гари
б о тқо қл и к ка ш ўнғим асангиз, у ҳолда к а р д а н ш и к ает еб, шу 
ерларда қол и б кетаси з” 1.
Ш ундан кей и н орадан кўп ўтмай с к и ф л ар ш ундай хужумлар 
у ю ш ти рд и ларки , у л арн и н г кеча-кундуз ти н и м би л м аган суво- 
рий л ари яш и н тезлигида Д оро қўш и н л ари н и п ар о кан д а қилиб 
таш лай бош лади. Д о р о ш армандаларча маглубиятга учради. С к и ф ­
лар ва уларн и н г ш оҳи И д ан ф ри с галабага эриш ди.
Асрлар қаъридан бизгача етиб келган ан а ш у лавҳалар авлоддан 
авлодга ўтиб, аж додл ари м и зн и н г Ватан озод л и ги , у н и н г муста- 
қиллиги учун нақадар м ардонаворлик б и л ан кураш ганлиги, кел- 
гинди б о с қ и н ч и л а р н и н г куч-кудрати олдида э с ан к и р аб қолм ас- 
дан , уларга о қ и л о н а ж авоб берганлари ҳамда ўз сўзлари устидан 
ч и қ қ а н л а р и ҳ ақи д а ҳ и ко я қ и л и б к ел ган . Қ а д и м и й к ў ч м ан ч и
давлат ую ш м аларида қ а тти қ ж анговар и н ти зо м ва д о н о д и п л о м а ­
ти я бўлганлиги ҳақида мужда берувчи уш бу сатрларга ж о бўлган 
во қ ел и к ундан к ей и н ги юз йилл и кл ард а эл и м и зд а рўй берган 
тари хи й воқеаларда кўрсатилган қа ҳ р а м о н л и к ва ф и д о к о р л и к
нам уналари учун д астлабки таян ч бўлган.

Download 11,99 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   108   109   110   111   112   113   114   115   ...   184




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish