X. U. Aliyev Darslikda umumiy patofiziologiya, tipik patologik jarayonlar asoslari va

larining agregatsiya va adgeziyasi o'z navbatida ularni faollashti-
radi va ulardan yana qo'shimcha miqdorda proagregantlar chiqarib,
jarayonni tezlashtiradi.
Yuzasida oqsil mitsellalari adsorbsiyasi natijasida qon hujay-
ralarining agregatsiyasi.
Stazning turlari. 
Kelib chiqish sabablari va rivojlanish me-
xanizmlariga qarab, stazning barcha turlarini 3 guruhga ajratadi.
1.
«Chin» staz. 
Qon olib ketadigan tomirlarda qon oqimi
qiyinlashishi va to'xtashi oqibatida kelib chiqadi. Birlamchi staz­
ning shakllanishi qon hujayralarining faollashuvi va agregatsiyasi,
tomir devoriga adgeziyasidan boshlanadi.
2. 
Ishemik staz. 
Qon oqib kelishi kamayishi, sekinlashishi va
to'xtashi oqibatida kelib chiqadi.
3. 
Venoz dimlanish stazi. 
Bunday staz biron-bir sabab ta’sirida
vena qoni oqib ketishi qiyinlashishidan kelib chiqadi. Venoz stazni
quyidagi sabablar keltirib chiqarishi mumkin; qonning quyuq-
lashishi, uning fizik-kimyoviy xususiyatlari o'zgarishi, qon
hujayralarining shikastlanishi (masalan, gipoksiyada) oqibatida
faollashuvi va proagregantlar ishlab chiqarilishi natijasida
agregatsiya va adgeziya rivojlanishi. Stazning birinchi turini birlam­
chi, qolgan ikki turini ikkilamchi staz deyiladi.
Staz belgilari. 
Stazning tashqi belgilari ko'pincha venoz dim­
lanish yoki ishemiya belgilari bilan yashiringaa bo'ladi.
To'qimalar mikroskop ostida qaralganda, kapillarlarning bir
qancha kengayganligi (venoz dimlanish stazida) yoki torayganligi
(ishemik stazda) ko'zga tashlanadi. Kapillarlarda eritrotsitlarning
va boshqa qon hujayralarining harakatsiz agregatlarini, mikro qon