B atareyali o ‘t oldirish tizim ining yondirish g ‘altagi:
I —n o m l a n m a g a n p a s t k u c h l a n i s h l i t o k s i m l a r i u l a n a d i g a n q i s q i c h ; 2 —m a g n i t o ‘t k a z g i c h ; 3 —b i r l a m c h i c h u l g ‘a m ;
4 - i k k i l a m c h i c h u l g ' a m ;
5 - i z o l y a t o r ( m u h o f a z a l a g i c h ) ; 6 - o ‘z a k ; 7 - k o j u x ; 8 - q o ‘s h i m c h a r e z i s t o r ;
9 - i z o l y a t o r ( m u h o f a z a l a g i c h ) 1 0 - m u h o f a z a l a s h k a r t o n q o g ' o z i ;
I I —V K q i s q i c h i ; 1 2 —V K —q i s q i c h i ; 1 3 , 1 4 —u c h l i k l a r ; 15 —t o k o ‘t k a z u v c h i p l a s t i n a s i m o n m u h o f a z a l a n g a n s i m l a r .
u la n ib e le k tr tok i r e z is to r o rq a li o ‘t m a s d a n y o n d iris h g 'a lta g in in g
birlam chi ch u lg ‘am iga y o ‘naltiriladi. A yrim rusum li yondirish g ‘altak-
larida ushbu rezistor o ‘rnatilm aydi (tranzistorli tizim larda).
1 1 . 4 .4 . U z g ich -taq sim lag ich
U zgic h -taq sim la g ic h ikkita bir-biriga b o g i i q b o 'lg a n jara y o n la rn i
bajarish d a ishtirok etu v ch i a lo h id a a sb o b la r h iso b la n ib , k o n stru k tiv
bajarilishida yagona korpusga joylashtirilgan.
U zgich dvigatelning ishlash ja ra y o n id a past kuchlanishli tok zanjirini
kerakli p aytda u zib-ula b turish u c h u n xizm at qiladi.
U zgic h -taq sim la g ic h to k zanjirini uzishi bilan yondirish g ‘altagida
hosil boMadigan yuqori kuchlanishli to k n i dvigatel silindrlarining ishlash
tartibiga q a ra b yondirish svechalariga taqsim lash vazifasini bajaradi.
U z g ic h -taq sim la g ic h quyidagi a s b o b lard an tashkil to pgan: uzgich,
m a rk a z d a n q o c h m a h a m d a vakuum li y o ndirish burc h ag in i ilgarilatishni
b oshqarish avto m atlari, o k ta n - k o r r e k to r va taqsim lagich.
U z g ic h k a tta h a r o r a tg a (3370°C ) va e le k tr e r ro z iy a g a c h id a m li
m etalld an tayyorlangan q o ‘zglaluv ch a n va q o ‘zg‘alm as k o n tak tlard a n
iborat. Q o ‘zg‘alm as kontakt sharikli p o d shipnikda joylashtirilgan plastina
(3) ga (11.4- rasm) m a h k a m la n g a n .
Q o ‘zg‘aluv ch a n k o ntakt plastinkali prujina (6) to m o n id a n siqilgan
tekstolitli richa gcha (4) ga m a h k a m la n g a n (11.4- rasm.) R ich ag c h an in g
k u lach o k (8) ga t a ’sir qiluvchi m axsus d o ‘ngchasi m avjud b o ‘lib, unga
k u lo ch o k bilan birga aylanadigan q irra la r ( d o ‘ngchalar) t a ’sir qiladi.
K ulachokdagi q irra la r soni dvigateldagi silindrlar soniga ten g boMadi.
S h u n d a y qilib k u lach o k (m u s h tc h a ) b ir m a r ta a y langa nida ko n tak tlar
undagi q irra ch alar ( d o ‘ngchalar) soni n e c h ta boMsa s h u n c h a m arta uzilib
ulanishi m u m k in . K ulac h o k kulisa (22) ga m a h k a m la n ib u bilan birga
val (9) y o rd a m id a aylanadi. O d a td a val (9) h a ra k a tn i G T M ning validan
olib tirsakli v aldan ikki m arta k a m ro q aylanadi.
Q o ‘zg‘aluvchan kontakt va plastinkali prujina (6), burilish im koniya-
tig a eg a boMgan t e k s to lit m a t e r i a l i d a n t a y y o r l a n g a n y o s t i q c h a g a
m a h k a m la b «m assa»dan ishonchli him oyalaydi. Q o ‘z g ‘alm a s k o n tak t
«m assa»ga m a h k a m l a n a d i. U z g ic h - ta q s im la g ic h yaxshi h im o y a la s h
xususiyatiga ega boMgan karbolit m a te ria ld a n tay yorlangan q o p q o q (1)
bilan berkitiladi. Q o p q o q n i faqat bir h o la td a o ‘rnatilishi u c h u n u n d a
va uzgich-taqsimlagich korpusida maxsus o ‘yiqcha va d o ‘ngcha yasalgan.
Q o p q o q u zg ich-taqsim lagic h korpusi (13) ga m axsus prujinali ikkita
p latina (25) lar orqali tortib q o ‘yiladi. Q o p q o q n in g m arkaziy qismiga
joylashgan u yachaga yondirish g ‘altag id an kelgan yuqori kuchlanishli
to k oMkazuvchi simi ulanadi. Q o p q o q n i d o ira chegarasida joylashgan
uyachalarga yuqori kuchlanishli to k oMkazuvchi sim la rn in g b ir uchi
286
11.4- rasm.
Do'stlaringiz bilan baham: |