X bo b. Dvigatellarni elektr toki bilan yurgizib yuborish tizimi

S T -2 2 1 starterining elek tr chizm asi va ikki ch u lg‘amli tortish
relesining ishlash chizm asi.
Dvigatel ishga tu s h g a n d a n s o ‘ng K R S .l kontaktlari uziladi (10.6- 
e
rasm ) va to k V O ch u lg ‘a m id a n q a r a m a -q a rs h i y o ‘nalishda o ‘tadi. VO 
va U O c h u lg ‘a m la rin in g o ‘ra m la r soni b ir xil b o ig a n lig i sababli u larda n 
o ‘t a y o tg a n to k h a m b ir xil b o ‘ladi, b u n i n g n a tija s id a V O va U O
c h u lg ‘am larin in g yakorga u m u m iy t a ’siri ten g boMadi. C h a p va o ‘ng 
to m o n la rg a t a ’sir qiluvchi k u c h la r ten g boMganligi sababli yakorga u 
prujina y o rd a m id a dastlabki holatga qaytariladi va shu bilan birga K RS. 1 
kontaktlari ajraladi.
T ra k to r dizellarini yurgizib yuborish u c h u n elektr s ta rte r tizim id a n
h a m foydalaniladi (ayrim h o lla rd a k a tta q u w a tl i dizellarni yurgizib 
y u b o r i s h u c h u n m a x s u s ikki t a k t l i k a r b y u r a t o r l i d v i g a t e l l a r d a n
foydalaniladi).
M a s o f a d a n b o s h q a r i l a d i g a n e l e k t r o s t a r t e r l i y u r g iz ib y u b o r i s h
tizim in in g chizm asi 10.7- ra sm d a keltirilgan.
S ta rter elektr dvigateli (14) tokni a k k u m u ly a to r batareyasi ( I ) d a n
olib elektr magnit tortish relesini ulangan kontaktlari orqali oladi. Tortish, 
q o ‘s h im c h a h a m d a blokirovka relelari starterni m a so fa d a n b o shqarishni 
va d v ig a te l y u r g iz ib y u b o r i l g a n d a n s o ‘ng s t a r t e r n i a k k u m u l y a t o r
b atareyasidan av to m atik ravishda ajratib yuborish u c h u n xizm at qiladi. 
U n d a n tashqari ishlab turgan dvigatelda starter q o ‘shilib ketmasligini 
t a ’m inlaydi.
S ta rter q o ‘shgich kontaktlari (4) ulan g an id a blokirovka relesi, tortish
(5) va ushlab turish (6) chulg‘amlari akku m u ly ato r (1) ga ulanadi. Tortish 
rele yakorini va yuritm a m exanizm shtoki (8) h a m d a richag (9) yordam ida 
shesternya (12) ni dvigatel m axovigining tishli gardishi (13) ga kiritadi.
Y a kor (7) siljishining oxirida k o n tak t diski (3) to k k o n tak t boltlari 
(2) ni bir-biriga ulaydi va starter elektr dvigateli (14) tirsakli valni aylantira 
boshlaydi.
274

---