M. R. Usmanov Turizm geografiyasi udk 911. 3(575. 13)

Skandinaviya mamlakatlari
. Bu mintaqa aholisining 
soni unchalik katta bo‗lmagani bilan, turistik soha ancha 
rivojlangan. Mahalliy sayyohlar, o‗z uyidan unchalik uzoq 
bo‗lmagan yerda dam olishni xush ko‗radi. Tashqi turizmda faol 
dam olishga katta e‘tibor beriladi. Masalan, shvedlarning 70% 
turli xil sport musobaqalarida (suzish, baliq ovlash, alpinizm 
va boshqalar) qatnashadilar. XIX asrdan boshlab, Shimoliy 
Amerika bilan madaniy aloqalar faollashgani sababli, AQSH va 
Kanada yo‗nalishi ham ancha mashhur.
Shvetsiyaning maydoni 449,964 km
2
aholisining soni 
10,068,399 kishini (2018) tashkil etadi. Aholining 92% 
shvedlardan iborat. Poytaxti - Stokgolm shahri. Urbanizatsiya 
darajasi 83%. Savodxonlik darajasi 99%. Shvetsiya, Upsala shahri 
bilan birga, barcha xorijiy turistlarning 24% ni, ichki 
sayyohlarning 17%ni qabul qildi. Turizmning asosiy markazi 
poytaxt Stokgolmda joylashgan. Bu shahar 1252-yildan tarixiy 
yilnomalarda tilga olinadi. Mamlakatning yana bir mashhur 
turistik mintaqasi «Oltin qirg‗oq» bo‗lib, bu hududga 13,7% 
tashqi turistlar, hamda 14% ichki turistlarning tashrifi to‗g‗ri 
keladi. Sayyohlar dam oladigan joylaridan Ko‗llar mintaqasi, Glass 
(shisha ishlab chiqarish markazi) hamda Tunggi qirg‗oq 
hududlari bo‗lib, bu yerlarga ichki sayyohlarning 10% to‗g‗ri 
keladi. 
XX asr boshigacha 80% shvedlar qishloq mintaqalarida 
istiqomat qilardi. Bu xususiyat madaniyatga o‗z ta‘sirini 
o‗tkazmasdan qolmadi. Qurilishda mahalliy iqlim e‘tiborga olingan 
holda qadimgi an‘analar ham saqlanib qolgan. Milliy urf-odatlar, 
ayniqsa, saami xalqida juda qadrlanadi. Saamilar azaldan bug‗ularni 
boqib kun ko‗rgan. Ovqatlanishda katta o‗rinni sutli mahsulotlar 
egallaydi. Ertalabki nonushta-«fryukost» va kechki ovqat-
«middag»ga qat‘iy rioya qilinadi. Hozirda butun dunyoga
mashhur «shved stoli» vatanida ham muhim hisoblanadi. Rojdestvo 
bayrami Shvetsiyada «yul» deb ataladi. Bayramdagi asosiy taom 

---

71 
cho‗chqa go‗shtidan tayyorlangan dudlama. Rojdestvoga qadar 
13-dekabrda «Avliyo Lyusi» bayrami o‗tkaziladi. Bu kuni barcha 
tashkilot va o‗quv yurtlarida o‗z Lyusisini, ya‘ni eng go‗zal qizini 
tanlaydilar. Yozda barcha skandinavlar singari shvedlar ham «Oq 
tunlar» davrida «Ivan kuni»ni nishonlaydilar. Shvetsiyada bu kunni 
«Midsommar» deb ataydilar. Odatga ko‗ra Stokgolm shahrining 
xiyoboni «Skansen»da bu kuni havaskor musiqaviy guruhlarning 
tanlovi o‗tkaziladi.