V. V. Mayskiy

M- xolinoblokatorlar: 
1) Koʻz qorachigʻini kengaytiradi(midriaz) bunga sabab koʻzning 
aylana muskullarini
innervatsiya qiluvchi M
3
(G
q
) xolinoretseptorlar bloklanishi; 
2) Akkomodatsiya paralichini chaqiradi(sikloplegiya) bunga sabab 
siliar muskullarni
innervatsiya qiluvchu M
3
(G
q
) xolinoretseptorlar bloklanishi; 
3) Yurak qisqarishini tezlashtiradi(taxikardiya) bunga sabab 
n.vagus
innervatsiya qiluvchi 
SA tugundagi M
2
(G
i
va G
o
) xolinoretseptorlarining bloklanishi; 

---

97 
Manbaa:
@pharma_baza
4) Atrioventikulayar oʻtkazuvchanlikni yaxshilaydi bunga sabab AV tugundagi M
2
(G
i
va 
G
o
) xolinoretseptorlarining bloklanishi; 
5) Bronxlar, oshqozon-ichak, siydik pufagi silliq mushaklari tonusini pasaytiradi bunga 
sabab M
3
(G
q
) xolinoretseptorlar bloklanishi; 
6) Soʻlak, bronxial, hazm, ter bezlari sekretsiyasini kamaytiradi bunga sabab M
3
(G
q
) 
xolinoretseptorlar bloklanishi; 
M-xolinoblokatorlarga 
atropin, skopolamin, platifillin, ipratropiy, tropikamid, piren-
zepin, trigeksifenidil
kiradi. 
Eng mashhur dori 
atropin
hisoblanadi, shuning uchun bu guruh dorilariga atropin guruhi 
yoki atropinsimon moddalar deyiladi. 
Atropin
alkaloidini belladonna, mingdevona, bangidevona oʻsimliklari tarkibida uchraydi. 
Atropinni enteral yoki parenteral kiritilganda ta‘sir davomiyligi 6 soat. 
Atropinning farmakologik effekti 
Koʻz qorachigʻini kengaytirishi
Atropin kamalak parda aylana muskullariga (M
3
-xolinoretseptorlarni bloklaydi) parasimpatik 
innervatsiyaning stimullovchi ta‘sirini kamaytiradi - kamalak parda aylana muskullari 
boʻshashadi, kamalak parda radial muskullari qisqarishi natijasida qorachiq kengayadi. 
Atropinning qorachiqni kengaytirishi bilan birga koʻz ichki bosimini oshiradi, bu esa oʻz 
navbatida glaukomaga qarshi koʻrsatma hisoblanadi. 
Akkomodatsiya falaji (sikloplegaliya): Atropin siliar (kipriksimon) muskullarga (M
3
-
xolinoretseptorlarni bloklaydi) parasimpatik innervatsiyaning stimullovchi ta‘sirini 
kamaytiradi, siliar muskullar boʻshashadi; sin bogʻlami choʻziladi, gavhar har tomonga 
yassilashdi, nur sindirish kuchi kamayadi, koʻzlar uzoqdagi buyumlarni koʻrishga 
moslashadi (yaqindagi buyumlar xira koʻrinadi),