Mavzu: Sezgi a’zolari(analizatorlar)

Mavzu:Sezgi a’zolari(analizatorlar)

1. 
   Noto’g’ri fikrni toping.
   

1. 
   Ichki analizator organism ichki muhiti, muvozanat saqlash, tayanch-harakat apparati, qon bosimini nazorat qiladi.
   

2. 
   Bosh miya yarimsharlari po’stloq qismida analizatorlarning oliy markazlari joylashgan.
   

3. 
   Bosh miya katta yarimsharlari po’stlog’idagi assotsiativ zonalar barcha analizatorlarni o’zaro bog’lab turadi.
   

4. 
   Hidli moddaning bir necha malekulasi hid bilish retseptorlarida adaptatsiyani paydo qiladi.
   

2. 
   Oqsil parda (a) va Shoxsimon parda (b) ga xos javoblarni juftlang.
   

1.ko’zni mexanik va kimyoviy ta’sirdan himoya qiladi 2. Juda ko’p retseptorlar joylashgan 3. Yorug’likni yaxshi o’tkazadi 4. Ko’z soqqasini qoplab turadi

1. 
   A-1, 2 b-3, 4 B. a-3,4 b-1,2
   

2. 
   A-1,4 b-2,3 D. a-2,3 b-1,4
   

3. 
   Melanin pigmentiga xos bo’lmagan xususiyatni toping.
   

1. 
   Ko’z rangini belgilaydi
   

2. 
   Shoxsimon parda tarkibida bo’ladi
   

3. 
   Pigmentning bo’lmasligi natijasida ko’rish qobiliyati pasayadi
   

4. 
   Ko’zning kamalak pardasi tarkibida bo’ladi
   

4. 
   Berilgan raqamlarga mos javoblarni topib juftlang.
   

1. 
   110 – 125 mln 2. 6-7 mln 3. 30 -40 mln
   

1. 
   Hid bilish retseptorlari b. tayoqchasimon hujayralar c. kolbasimon hujayralar
   

1. 
   A – 3, b -1 , c – 2 B. a-1, b – 2, c – 3
   

2. 
   A-2, b- 1, c – 3 D. a- 3, b – 2, c -1
   

5. 
   Qorachiqqa xos bo’lgan xususiyatlarni toping.
   

1. 
   Tomirli pardani oldingi qismida joylashgan b. kamalak pardani o’rtasida joylashgan
   

2. 
   Yorug’likda torayib , yorug’lik o’tishini kamaytiradi d. yorug’lik o’tishini boshqaradi
   

e. oldingi qismi to’r pardani hosil qiladi

1. 
   A,b,c,e B. a,d,e C. b,c,d D. b,c,e
   

6.Tug’ma yaqinni ko’rish (a) va tug’ma uzoqni ko’rish (b) ko’z soqqasining qaysi xususiyati bilan bog’liq ?

1.qisqa 2. Yassi 3. Cho’ziq 4. Egri

1. 
   A – 3 , b – 1 B. a – 4, b – 3
   

2. 
   A – 1, b – 2 D. a – 2, b – 4
   

6. 
   Ta’m bilishda nerv impluslari o’tadigan yo’lni tartib bilan ko’rsating.
   

1. 
   Retseptor- til nervi- talamus- uzunchoq miya- markaziy nerv sistemasi
   

2. 
   Retseptor-nerv tolasi- til nervi- o’rta miya- o’rta miya- uzunchoq miya- markaziy nerv sistemasi
   

3. 
   Retseptor- til nervi- adashgan nerv- uzunchoq miya- talamus- markaziy nerv sistemasi
   

4. 
   Retseptor- nerv tolasi- til nervi- o’rta miya-uzunchoq miya- markaziy nerv
   

10. Ichki organlarning retseptorlarining qaysilarini qo’zg’alishi odamga sezilmaydi (a) va qaysilarining qo’zg’alishi seziladi (b) ?

1. 
   A- yurak, jigar, buyrak, qon tomiri b-oshqazon, ichak, qon tomirlari devori
   

2. 
   A-oshqazon, jigar, buyrak b-qon tomiri, ichak, yurak
   

3. 
   A- oshqazon, ichak, qon tomir devori b- yurak, jigar, buyrak, qon tomir
   

4. 
   A-yurak, jigar, buyrak b- o’pka, ichak, siydik pufagi
   

11. Ta’m bilish organiga xos bo’lmagan javobni toping ?

1. 
   Ta’m bilish so’rg’ichlari tilning uchi, ikki yonida va keying qismida halqum devorida va yumshoq tanglayda ko’p bo’ladi.
   

2. 
   Ovqatning harorati 15-30 C bo’lganida ta’m yaxshi bilinadi.
   

3. 
   Ta’m bilish so’rg’ichlari egatsimon, qo’ziqorinsimon, taktil, ellipssimon turlari bor.
   

4. 
   Suvda erimaydigan modda ta’msiz bo’ladi.
   

12. Ko’z to’r pardasining tuzilishiga xos bo’lmagan ortiqcha javobni toping.

1. 
   Retseptor B. to’r parda
   

2. 
   Ko’rish nervlari va hujayralari D. oqsil parda
   

13. Hid bilish analizatori (a) va ta’m bilish so’rg’ichlariga (b) xos javoblarni juftlang.

1. 
   Burun bo’shlig’I 2. Taktil so’rg’ich 3. Qo’ziqorin so’rg’ich 4. Hidlash piyozchasi 5.bez 6.nervlar 7. Hid bilish zonasi 8. Bez suyuqligi yo’li 9. Tayanch hujayralar 10. Retseptor hujayralar 11.egatsimon so’rg’ich 12. Kiprikchalar 13. Shilimshiq parda 14. Ta’m bilish retseptorlari
   

1. 
   A-1, 2, 4, 5, 6, 7, 10 b-3, 8, 9, 11, 12, 13, 14
   

2. 
   A-1, 4, 7, 9, 10, 12, 13 b-2, 3, 5, 6, 8, 11,14
   

3. 
   A-1,4, 7, 8, 10,12, 13 b- 2, 3, 5, 6, 9, 11, 14
   

4. 
   To’g’ri javob yo’q
   

14. Hidning ta’siri qachon kuchayadi ?

1. 
   Bahor, yoz, issiq va nam havoda
   

2. 
   Qish, kuz, sovuq va nam havoda
   

3. 
   Yoz, kuz , issiq van am havoda
   

4. 
   Qish , yoz, sovuq va issiqda
   

15. Muvozanat organlari va ularga mos keladigan tushinchalarni juftlab ko’rsating .

1. 
   Yarimdoira naylar b. oval xaltacha c. dahliz d. otolitlar f. retseptorlar
   

1. 
   Ikkita oval xaltachaga ega 2. Muvozanat toshchalar 3. Ichida otolitlar bo’ladi 4. Aylanma harakatga sezgir, 5. Nerv impluslarini hosil qiladi
   

A.a-2, b-3, c-4, d-5, f-1 B. a-3, b-4, c-5, d-2, f-1 C. a-1, b-2, c-3, d-4, f-5 D. a-5, b-4,c-3, d-2,f-1

16. Muvozanat saqlash analizatorining tuzilishiga xos bo’lmagan javoblarni toping.

1. 
   Chig’anoq, ovalsimon xaltacha B. yumaloq xaltacha , yarimdoira naylar
   

2. 
   Eshitish nervi, muvozanat saqlash organi nervi D. sezuvchi nerv uchi, tayanch hujayralar
   

17. Berilgan ma’lumotlar ichidan to’g’risini toping.

1. 
   Sovuq va issiqni sezadigan raetseptorlar terida va shilliq pardada joylashgan.
   

2. 
   Og’riqni sezadigan retseptorlar barmoq uchida kaft va tilda ko’p bo’ladi.
   

3. 
   Muskul va paylarni sezuvchanligini odam har doim ham sezmaydi.
   

4. 
   Og’riqni sezuvchi retseptorlar tashqi muhitning o’zgarishiga moslanish xususiyatiga ega.
   

18. a. tashqi quloq b. o’rta quloq d. ichki quloq e. eshitish markazi

1. 
   Tovush signallarini qabul qilib , nerv impluslariga aylantiradi 2. Tovush signallarini kuchaytiradi va uzatadi 3. Tovush signallarini tahlil qiladi 4. Tovush signallarini kuchaytiradi va yo’naltiradi
   

1. 
   A-1, b-2, d-3, e-4 B. a-4, b-3, d-2, e-1 C. a-4, b-2, d-1, e-3 D. a-3, b-1, d-2, e- 4
   

19. Tovush va nerv impluslari o’tadigan yo’lni tartib bilan ko’rsating.

1. 
   Sandoncha 2. Oval tuynukcha 3. Parda labirint 4. Tashqi eshitish yo’li 5. Bolg’acha 6. Uzangicha
   

7. 
   Suyak labirint 8. Nog’ora parda 9. Retseptor 10. Eshitish markazi 11. Eshitish nervi
   

1. 
   4, 8, 5, 1, 6, 2, 7, 3,9, 11, 10
   

2. 
   4,8, 5, 1, 2, 7, 9, 3, 6, 10, 11
   

3. 
   4,8, 10.11,9,3, 7, 2, 6, 1,5
   

4. 
   4, 8, 5, 1,6, 7, 2, 3,9, 11,10
   

20. Berilgan javoblar ichidan ichki quloqqa xos bo’lgan javobni toping .

1. 
   Bo’shliq , yarimdoira kanalcha, uzangi, parda labirinti, eshitish nervi
   

2. 
   Bo’shliq , yarimdoira kanalcha , chig’anoq, endolimfa suyuqligi
   

3. 
   Eshitish naychasi, parda labirinti, elastik parda , endolimfa suyuqligi
   

4. 
   Bolg’acha , sandon, uzangi, nog’ora parda, perilimfa suyuqligi
   

21. Streoskopik ko’rishga tegishli javobni toping .

1. 
   Gavhar egikligini o’zgartirib , ko’zni fokusga solish
   

2. 
   Ikki nuqtani ular orasidagi masofani ajratish
   

3. 
   Predmat tasvirining ikkala ko’zning bir xil joyi, ya’ni sariq dog’ga tushirilishi
   

D.Funksiyasi analizatorlar ishini muvofiqlashtirib turish

22. Katarakta (a), glaukoma(b), daltonizm (c) kasalliklariga mos javoblarni juftlang.

1. 
   Ko’z gavharining hiralashuvi 2. Ko’rish nervining zararlanishi 3. Ko’zning ranglarni ajrata olmasligi
   

1. 
   A-1, b-2, c-3 B. a-3, b-2, c-1
   

2. 
   A-2, b-1, c-3 D. a-1, b-3, c-2
   

23. Berilgan ma’lumotlar orasidan ko’rish o’tkirligiga xos javobni toping.

1. 
   Gavhar egikligini o’zgartirib , ko’zni fokusga solish
   

2. 
   Ikki nuqtani ular orasidagi eng kam masofada ajratish
   

3. 
   Predmet tasvirining ikkala ko’zning bir xil joyi , ya’ni sariq dog’ga tushishi
   

4. 
   Ko’zning buyumlarning shakli , rangi va ular orasidagi masofani farq qilish xususiyati
   

24. Shapko’rlikka xos bo’lmagan (a) va xos bo’lgan (b) javoblarni toping.

1. 
   Ko’z gavhari hiralashadi 2. Kunduzi yaxshi ko’radi 3. Qorong’ida ko’rish qobiliyati buziladi
   

4. ko’z to’r pardasining qon bilan ta’minlanishi buziladi 5. Ovqat tarkibida A vitamin yetishmasligidan kelib chiqadi6. Keksalarda qon tomiri sklerozi tufayli kelib chiqadi 7. Ko’rish nervi atrofiyasi bilan bog’liq 8. Ko’z to’r pardasidagi tayoqchasimon hujayralardagi hujayralardagi o’zgarishlar tufayli kelib chiqadi 9. Transportda kitob o’qish tufayli kelib chiqadi 10. Ko’z shilliq pardasining yallig’lanishi

1. 
   A-1,4, 6, 9,10 b- 2, 3, 5, 7, 8
   

2. 
   A-2,3,5,7,8 b-1,4,6,9,10
   

3. 
   A-3,4, 6, 8, 10 b-1,2, 5, 7, 9
   

4. 
   A-1, 2,5,7,9 b-3,4,6,8,10
   

25. Konyuktivitga sabab bo’ladigan javobni toping.

1. 
   Alkagol va chekish B. Tamaki tarkibidagi nikotin
   

2. 
   Qorong’ida dars tayyorlash , bichish, tikish D. shamolda , iflos qo’l, kir sochiq tufayli mikrobtushishi
   

26. Qayerdagi retseptorlar kimyoviy, mexanik, bosim, harorat kabilarning o’zgarishi ta’sirida qo’zg’aladi?

1. 
   Ta’m bilish organlari B. hid bilish
   

2. 
   Ichki organlar D. teri
   

27. Dengiz kasalligida qanday jarayon sodir bo’ladi?

1. 
   Vestibular apparat retseptorlarida to’xtovsiz qo’zg’alish sodir bo’ladi
   

2. 
   Vestibular apparatning ovolsimon xaltachasi tormozlanadi
   

3. 
   Yarimdoira naylar aylanma harakati buziladi
   

4. 
   Otolitlar fuksiyasi buziladi
   

28. Ko’zning to’r pardasidagi tayoqchasimon va kolbasimon hujayralar qanday nisbatda bo’ladi?

1. 
   1:4 B. 2:2 C.3:2 D. 4:1
   

29. Berilganlar orasidan quloqning tuzilishiga xos bo’lmaganlarini toping.

1. 
   Oval tuynukcha, yumaloq tuynukcha, yumaloq tuynukcha
   

2. 
   Eshitish, nervi, nog’ora parda, yarimdoira kanalcha
   

3. 
   Otolitlar, xaltacha, tukchali hujayra
   

4. 
   Chig’anoq, oval tuynukcha, eshitish suyakchalari
   

30. Berilgan ma’lumotlar orasidan faqat o’rta quloqqa xos bo’lgan (a) va xos bo’lmagan (b) javoblarni juftlang.

1. 
   Endolimfa suyuqligi 2. Sandoncha 3. Eshitish naychasi 4. Nog’ora parda 5. Chig’anoq 6. Bolg’acha 7. Eshitish yo’li 8. Uzangicha
   

1. 
   A-1,2,3,4 b-5,6,7,8 B. a-2,3,6,8 b-1,4,5,7
   

2. 
   A-1,4,5,7 b-2,3,6,8 D. a-5,6,7,8 b-1,2,3,4