V. V. Mayskiy

■Anesteziologiya: 
Atropin jarrohlik operatsiyalarda premedikatsiya sifatida refleksli bradikardiya oldini 
olishda, shuningdek, soʻlak va broxial bezlar sekretsiyasini kamaytirishda qoʻllaniladi 
Atropinning nojoʻya ta‘sirlari: ogʻiz qurishi, fotofobiya (yorugʻlikdan qoʻrqish), yaqindan 
koʻrishning buzilishi, taxikardiya, ich qotishi, siydik chiqarish qiyinlashuvi. Bularning har 
biriga nima sabab ekanini eslab oling. 
Atropindan zaharlaish belgilari: psixologik qoʻzgʻaluvchanlik, qorachiq kengayishi, 
yaqindan koʻrishning buzilishi, ovozning boʻgʻiqlashuvi, taxikardiya. 
Terining quruqligi va qizarishi (asosan bolalarda issiqlik
 oʻtkazuvchanlik buzilishi natijasida 
harirat koʻtarilishi),
siydik ajratishning buzilishi 
(siydik pufagi kateterizatsiya qilinadi)
. 
Zaharlanishning ogʻir holatlarida harakat va psixik qoʻzgʻaluvchanlik aralash holda 
rivojlanishi mumkin. Kasallar orientatsiyani yoʻqotadilar, eshtish va koʻrish bilan bogʻliq 
gallyutsinatsiyalar, hayajonlanish kuzatiladi. Juda ogʻir holatlarda tutqanoq paydo boʻlishi 
va koma bilan almashishi mumkin. Oʻlim nafas markazining falaji tufayli yuzaga kelishi 
mumkin. 
Atropin M-xolinoretseptorlarga nisbatan yuqori affinitetga ega. Shuning uchun atropin bilan 
zaharlanganda M-xolinometiklar ta‘siri kam boʻladi. Fizostigmin eritmasini mushak orasiga 
kiritish birmuncha effekt berishi mumkin. Qolgan davo choralari simptomatik boʻladi. 
Atropin ichga qabul qilinganda zond orqali faol koʻmirli eritma, kaliy permanganatning 
0,05%li eritmasi, tanin bilan yuvish kerak. 
Qoʻzgʻaluvchanlikni kamaytirish uchun diazepam vena ichiga kiritiladi. Ogʻir hollarda 
sun‘iy nafas olish apparatlariga ulanadi. Qondan zaharlarni tozalash uchun gemasorbsiya va 
majburiy diurez qoʻllaniladi. 
Atropin saqlovchi dori vositalaridan ayrim hollarda belladonna preparatlari – damlamasi va 
ekstraktlari qoʻllaniladi. Bu preparatlar oshqozon-ichak tizimi spazmi, oʻt yoʻllari spazmi 
(xolisistit va oʻt-tosh kasalligi)
bilan bogʻliq hollarda tavsiya qilinadi. Belladonna ekstrakti 
rektal shamchalar koʻrinishida ham qoʻllaniladi.