V. V. Mayskiy

Neostigmin qoʻllash uchun koʻrsatmalar 
Miasteniya
 
- autoimmun kasallik, skelet muskullarining N
M
-xolinoretseptorlariga 
autoantitana hosil boʻladi, N
M
-xolinoretseptorlar miqdori kamayadi va nerv-muskul 
oʻtkazuvchanlik buzuladi, autoimmun bolgani uchun organizmda autoantigenga nisbatan 
autoantitelalar hosil boʻladi va mana shu antitela 
(immunoglobulinlar)
N
M
xolinoretseptor-
larga birikadi, chunki mana shu retseptorlar Ig uchun nishon boʻlib qoladi, shu sababli Ax 
ta‘sir etishi kerak boʻlgan retseptorlar soni ham kamayadi. Bu skelet mushaklarini zaifligiga 
olib keladi; 
Kasallik skelet muskullarining zaiflanishi bilan namoyon boʻladi. Birinchi navbatda 
ekstraokulyar muskullar, yuz, hiqildoq, halqum muskullari, tonusi pasayadi. Ptoz 
(qovoq 
tushishi)
, diplopiya, chaynashning buzilishi, hamda disfagiya, dizartriyalar rivojlanadi. Ogʻir 

---

95 
Manbaa:
@pharma_baza
holatlarda qoʻl oyoq va boʻyin muskullarining qisqarishi susayadi; miastenik krizisda nafas 
muskullarining zaiflashishidan nafas buzulishi mumkin. 
Neostigmin miasteniyada simptomatik ta‘sir koʻrsatadi, nerv-muskul oʻtkazuvchanligini 
qayta tiklaydi. Preparatni ichish tavsiya etiladi, miastenik krizis holatida teri ostiga yoki 
mushak orasiga yuboriladi. Neostigminning muskarinsimon effektini yoʻq qilish uchun M-
xolinoblokator atropin yuboriladi. Neostigmin va atropin birgalikda yuborish tavsiya 
etilmaydi, chunki atropin bradikardiya chiqarishi mumkin. 
2. Kuraresimon moddalar antogonisti sifatida antidepolyarizatsiyalovchi konkurent ta‘sir
3. Operatsiyadan keyingi ichaklar va siydik pufagi atoniyasi 
4. Glaukoma kam hollarda ishlatiladi. 
Neostigmin nojoʻya ta‘sirlari: akkomodatsiya spazmi, mioz, soʻlak va bronxial bezlar 
sekretsiyasini kuchayishi, bronxospazm, koʻngil aynishi, qayt qilish, diareya, qorinning 
spastik ogʻriqlari, arterial gipotenziya, allergik reaksiyalar. Ortiqcha dozadagi neostigmin 
miastenik krizis (nerv-muskul oʻtkazuvchanligi buzilshi, muskul zaifligi) simptomiga 
oʻxshash xolinergik krizisni rivojlantiradi.
Piridostigmin 
(mestinon) neostigmin ta‘siriga oʻxshaydi. Miasteniyada qoʻllaniladi. Ta‘siri 
uzoq davom etadi 6 soat, muskarinsimon effekti kam namoyon boʻladi.
Edrofoniy
(tenzilon) vena ichiga yuborilganda 30-60 sek soʻng ta‘sir qiladi. Ta‘sir 
davomiyligi 10 min. Edrofoniy miasteniyani diagnoz qilishda hamda miastenik va xolinergik 
krizis differensirovkasida (xolinergik krizis antixolinesteraz moddalar dozasi koʻyishi bilan 
bogʻliq, miastenik krizisdagi kabi muskullar zaiflashishi namoyon boʻladi). Miastenik 
krizisda edrofoniy terapevtik effekt yuzaga keltiradi, xolinergik krizisda nerv-muskul 
oʻtkazuvchanligi yomonlashadi, lekin edrofoniy effekti tez oʻtib ketadi. 
MNS buzilishi bilan bogʻliq boʻlgan muskul paralichlarida masalan paralichdan keyin 
poliomiyelitda 
galantamin
(invalin) qoʻllaniladi gematoensefalik barierdan yaxshi oʻtadi.
Bundan tashqari galantamin ichak va siydik pufagi atoniyasida, miasteniyada 
antidepolyaziratsiyalovchi konkurent ta‘sirli kuraresimon moddalar antogonisti sifatida 
ishlatiladi.
Antixolinesteraz moddalardan birinchi boʻlib galantamin Alstgeymer kasalligida ishlatila 
boshlangan. Bu kasallikda