Universiteti a. A. Pulatov voleybol nazariyasi va

 
8.5.7. Maxsus chaqqonlikni rivojlantirish 
 
O‘yin davomida keskin o‘zgarib turuvchi o‘yin vaziyati texnik-taktik 
malakalarni shu vaziyat talabiga mos ravishda ijro etilishini taqozo etadi: 
- to‘siqlar osha (3 ta ketma-ket to‘siqdan) oldinga va orqaga chopish-to‘siq 
qo‘yish-sakrab zarba berish; 
- yiqilib to‘pni qabul qilish – sakrab to‘p uzatish taqlidlari (58,59-rasmlar). 
69-rasm. 
70-rasm. 

---

195 
8.5.8. Maxsus egiluvchanlikni rivojlantirish 
 
Voleybol o‘yinida ijro etiluvchi texnik-taktik malakalarni samarali ijro etishda 
egiluvchanlik sifatining ahamiyati alohida o‘rin egallaydi. Voleybolchining 
egiluvchanligi o‘ziga xos optimal amplitudada rivojlangan bo‘lishi lozim. 
Me’yoridan ortiq yoki kam amplitudaga ega egiluvchanlik o‘yin malakasining ijro 
etilish samarasiga salbiy ta’sir qilishi mumkin. Masalan: ko‘krak bilan yiqilib 
to‘pni qabul qilishda ortiq-amplitudalik egiluvchanlik jarohatlanishga olib kelishi 
ehtimoldan holi emas. Maxsus egiluvchanlikni tarbiyalash uchun egilish, bukilish, 
yozilish, burilish va bo‘g‘imlarni «qisish»ga oid mashqlarni bajarish mumkin.
Namunaviy mashqlar: 
- o‘tirgan holatda gavdani bukish–peshona tizzalarga imkoniyati boricha 
yaqinlashtiriladi, oyoqlar bukilmaydi; 
- «bukri ko‘prik» mashqini bajarish; 
- tik turgan holatda tananing tos-be 
l qismidan aylanma (o‘ng va chap tomonga) harakatga keltirish; 
- ikki shug‘ullanuvchi turli holatlardan bir-birini bukish, egish, burish, 
«yozish» mashqlarini bajaradi va hokazo. 

---

196