Тошкент Давлат техника

10.3. Гусеницалик тракторнинг юриш қисми
Агрегатларни жорий таъмирлаш ишлатиш жараёнида содир бўлган тўхтовлар ва носозликларни, тракторларни янада ишлашини давом эттириш ростлашлар орқали бартараф этиш мумкин бўлмаган ҳолларда амалга оширилади. Тракторнинг ишқобилятини тиклаш учун унинг айрим механизм ва деталларини янгисига ёки таъмирланганига алмаштириш зарур, шунинг учун ҳам тракторни қисман бўлакларга ажратиш билан боғлиқ.
Жорий таъмирлашнинг технологик мазмуни ДТ-175С, ДТ-75 ва уининг модификациялари мисолида кўрсатилади.
Йўналтирувчи ғилдирак. Гусеницанинг юқорги тармоғи ушлаб турувчи роликлардан ва йўналтирувчи роликлардан чиқариб олинади
Гардишдан мой тўкилади ва ажратгич ёрдамида йўналтирувчи ғилдирак ажратгич ёрдамида тирсакли ўқдан, ундан сўнг эса таранглагич йиғилган ҳолда чиқариб олинади. Гардишдан роликли подшипникларнинг ташқи ҳалқаси ва тирсакли ўқдан подшипникларнинг ички ҳалқаси сиқиб чиқарилади.
Йўналтирувчи ғилдирак қуйидаги кетма-кетликда йиғилади. ДТ-175С тракторининг чека зичловчиларини комплекти ўрнатишдан аввал суюқ мой билан мойланган бўлиши керак, у қандайдир таъмирлаш ишларини амалга оширишни талаб қилмайди, ДТ-75 трактори ва унинг модификацияларида янги зичловчи ҳалқа бир-бирларига клеймоланмаган сиртлари бўлиши, таъмирланган ҳалқа эса ишқалаб силлиқланган сиртлари билан туташмада керак. Таъмирланган зичловчи ҳалқаларни ўрнатишдан аввал магнитсизлантирилган, ўткир қирралардан ва ифлосликлардан тозаланган, ҳамда дизел мойи билан мойланган бўлиши лозим.
Тўлиқ йиғилган ўқ бўйича росланган ғилдирак подшипникларда тиқилиб қолмасдан эркин айланиши лозим. Тирсакли ўқ втулкаларда тиқилиб қолмасдан эркин бурилиши керак.
Йўнатирувчи ғилдирак подшипникларини ростлаш, юқорида кўрсатиб ўтилгандек бажарилади.
Ростланган трангловчи қурилманинг пружинасининг узунлиги 635-645 мм бўлиши керак.
Ушлаб турувчи ролик. Ушлаб турувчи роликлардан гусеницанинг юқорги тармоғи ажратиб олинади, подшипникларнинг бўлинмасидан мой тўкилади, қопқоқ, юқорги резина белбоғ ва роликлар йиғилган ҳолда олинади. Подшипниклар сиқиб чиқарилади. Деталлар назорат қилинади ва сараланади.
ДТ-175С тракторидаги четги зичловчиларни қўшимча ростлашга эҳтиёжи йўқ. ДТ-75 тракторлари ва унинг модификацияларида зичловчи ҳалқа ва зичлагич корпуси бўртламасидаги тирқиш 1,6 гача рухсат этилади. Бунда ҳалқанинг қийшайиши 0,5 мм дан катта бўлмаслиги керак. Ипли зичловчи ҳалқа зичловчи колпакгига босилганда босқич ипи бўйича эркин, тиқилиб қолмасдан силжиши лозим. Зичлагич пружинасини ўрнатишдан аввал 29 мм лик баландликкача сиқилиши ва икки томондан дағал ип билан боғланиши лозим. Шунга аҳамият бериш керакки ип тугунлари ўрамларнинг ташқи сиртида жойлашсин. Ипнинг эркин учларининг узунлиги 5-10 мм бўлсин, зичловчи ҳалқанинг тамғаси зичлагич корпусининг бўртламаси томонга қарасин. Ролик эркин, тиқилиб қолмасдан ўкда, айланиши, ушлаб турувчи роликнинг тўсиғи бандажга зич ётиши лозим.