Toshkent davlat pedagogika universiteti fizika-matematika fakulteti

II-BOB. INFORMATIKA VA AXBOROT TEXNOLOGIYALARINI O’QITISHDA ELEKTRON TA’LIMNING ZAMONAVIY TIZIMLARIDAN FOYDALANISH USULLARI
Elektron ta’lim nima? Elektron ta’limni raqamli qurilma (masalan, ish stoli kompyuter, noutbuk, planshet yoki smartfon)da o‘qitishni qo‘llab-quvvatlashga mo‘ljallangan ta’lim sifatida belgilash mumkin. Elektron o‘qitish shakllari quyidagi xususiyatlarga ega [105]:
• tashqi disklarda, bulutda, mahalliy ichki yoki tashqi xotirada, Internetda yoki intranetda serverlarni saqlaydi va elektron shaklda darslarni uzatadi. O‘quv maqsadiga mos tarkibni o‘z ichiga oladi.
• tarkibni yetkazish uchun so‘zlar va rasmlar kabi mediaelementlardan foydalanadi. Ta’limni rivojlantirish uchun qator o‘qitish usullaridan foydalaniladi.
• sinxron elektron o‘qitish bo‘yicha o‘qituvchi tomonidan boshqariladigan yoki individual o‘rganish uchun mo‘ljallangan (asinxron elektron ta’lim) bo‘lishi mumkin.
• o‘quvchilar bilan hamkorlikni sinxron xonalarda yoki asinxron hamkorlikda, munozarali vaziyatlarda bo‘lgani kabi birlashtirishi mumkin.
• o‘quvchilarga individual o‘quv maqsadlari yoki tashkiliy ko‘rsatkichlarni yaxshilash bilan bog‘liq yangi bilim va ko‘nikmalarni shakllantirishga yordam beradi.
Ko‘rib turganingizdek, ushbu ta’rifda elektron ta’lim nima, qanday va nima uchun kerakligi haqida bir nechta elementlar mavjud. Boshqacha aytganda esa elektron ta’limni tashkil qilish uchun qator talablarni bajarish zarur bo‘ladi. Bu o‘rinda unda qo‘llaniladigan pedagogik dasturiy vositalarning o‘zlariga ham qator talablar vujudga keladi. Pedagogik dasturiy vositalarni yaratishga qo‘yiladigan talablarni respublikamiz olimlaridan A.Abduqodirov [9], U.Begimqulov [21], M.Aripov [11], N.Tayloqov [120], Q.T.Olimov [100], F.M.Zakirova [66], A.Hayitov [145], S.Tursunov [130], N.Raximov [107], Sh.Pozilova [103], F.G‘affarov [144] tadqiq etganlar. Jumladan, A.Hayitov o‘z dissertatsiyasida pedagogik dasturiy vositalarga qo‘yiladigan qator talablarni ishlab chiqqan [145] (1.8-rasm).