Тошкент автомобил-йўллар институти «ЙЎЛ Қурилиш машиналари» кафедраси

Тўлдирма устунқозиқлар қуриш қурилмаси. Ҳозир қишлоқ, шаҳар, граждан, саноат бинолари ва гидроиншоот қурилишларида тўлдирма устунқозиқдан қуриладиган асос ва пойдеворлар кенг қўлланилмоқда, бунда болгалар билан ишлаш шароитларида бино ва иншоотларнинг юк кўтариб турувчи қисмларининг динамик кучлар таъсирида деформацияланиши ва шовқин чиқиши бартараф этилади. Тўлдирма устунқозиқлардан тайерланган пойдеворлар, қоқилган устунқозиқларга нисбатан кўпроқ юк кўтаради, улар айниқса бўш грунтларда турли бино ва иншоотлар қуришда самарали қўлланади. Уларнинг диаметрлари 60…2200 мм, ўрнатиш чуқурлиги 40…60 м гача қилиб тайерланади ва ҳар бир устунқозиқ 300…100 т гача юк кўтара олади. Бундай устунқозиқлар кўприк таянчлари ва синчли биноларнинг юк кўтарувчи қисмларининг пойдеворлари учун кенг қўлланади. Тўлдирма устун қозиқларни тайерлаш технологик цикли бўлажак устунқозиқ учун қудуқ танасини қазиш, тайерлаш ва устунқозиқ каркасларини ўрнатиш, қудуқ танасини бетонлаш ишларини ўз ичига олади. +удуқлар деворининг қулаш эҳтимолини тупроқ қоришмаси еки сувнинг ортиқча босими, сугириб олинмайдиган чўктирма кувур еки сугириб олинадиган инвентар қувурлар ердамида бартараф қилиб турилади. Чўктирма қувурларни ботириб киритиш болга еки титратиб ботиргичлар ердамида бажарилади.

Назорат саволлари

1. 
   Тармоқларни ҳандақсиз ўўтказишни қандай усуллларини биласиз
   
2. 
   Устунқозиқ қоқиш ишларида қандай машиналар ва жиҳозлар қўлланилади
   
3. 
   Штангали дизель-болгани ишлаш принципини, чизиб тушунтиринг
   
4. 
   Титраш болгаси ишлаши ва тузилиши
   
5. 
   Копер тўгрисида нимани биласиз ва қўлланиш соҳаси
   
6. 
   Бургилаш машиналарининг иш жиҳозлари
   
7. 
   Бургилашнинг асосий усуллари
   
8. 
   Штангали, шпинделли, телескопик бургилаш усуллари
   

Маъруза № 11
ЮК КЎТАРИШ ТАШИШ МАШИНАЛАРИ
Таянч сўзлар: домкрат, таль, чиғир, кран, конвейер, пневмоғилдирак, чўмичли конвейер, транспортер, бункер, таъминлагичлар, юклагич.
Режа:

1. 
   Домкрат, таль ва чигирлар турлари
   
2. 
   Кранлар уларнинг вазифалари ва таснифи
   
3. 
   Конвейерлар уларнинг турлари ва иш унумдорлиги
   
4. 
   Транспортерлар, бункерлар, таъминлагичлар, юклагичлар турлари ва вазифалари
   

Бу машиналар ёрдамида турли хал қурилиш материаллари горизонтал ва вертикал йўналишларда фазовий йўл бўйлаб ташилади. Бу машиналар ёрдамида барча турдаги қурилишларда асосий қурилиш конструкциялари ҳамда технологик ускуналар йиғилади ва ўрнатилади. Бу машиналар ва ускуналар кўпинча циклли режимда ишлайди.