Topografik anatomiya o‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi N. H. Shomirzayev

Tirsakning orqa sohasi, regio cubiti posterior
Bu soha terisi qalin va oson siljiydi. Teri osti-
da, tirsak o‘sig‘i cho‘qqisi ustida sinovial xalta joy-
lashgan bo‘lib, unda bursitlar rivojlanishi mumkin.
Bu yerdagi xususiy fassiya uch boshli muskul payi
hisobiga qalinlashib, aponevroz tusini oladi va suy-
ak o‘siqlariga birikadi.
Fassiya medial tepacha va tirsak o‘sig‘iga birikib orqa medial tirsak egatini
yopadi; buning natijasida suyak-fibroz kanali hosil bo‘ladi. Shu kanal orqali tir-
sak bo‘g‘imi qopchasi ustida yotuvchi yuqori tirsak kollateral arteriyasi hamrohligi-
da tirsak nervi o‘tadi. Pastda tirsak nervi medial do‘nglik muskullarining ostiga
o‘tib bilakka yo‘naladi. Lateral tepacha sohasida xususiy fassiya ostida kaft va
barmoqlarni yozuvchi muskullarning boshlanish qismi hamda tirsak muskuli joy-
lashadi, tirsak o‘sig‘iga esa uch boshli muskulning payi yopishadi. Orqa-lateral
tirsak egatida, tirsak muskulining ostida o‘rta kollateral arteriya (a. collateralis
media) bilan qaytuvchi suyaklararo arteriya (a. collateralis interossea) orasidagi
anastomoz joylashadi (22–rasm).
Tirsak bo‘g‘imi, articulatio cubiti
Bo‘g‘im yorig‘ining aks–tasviri lateral tepachadan 1 sm, medial tepachadan
2 sm pastda o‘tuvchi ko‘ndalang chiziqqa mos keladi.
Tirsak bo‘g‘imi murakkab bo‘g‘im bo‘lib, umumiy xalta bilan o‘ralgan 3 ta
ayrim bo‘g‘imlardan iborat. Ular: 1) yelka-tirsak bo‘g‘imi – g‘altaksimon shaklda
bo‘lib, unda bukish-yozish harakatlari bajariladi; 2) yelka-bilak bo‘g‘imi; 3) proksi-
21-rasm. Tirsakdagi kollateral
anastomozlar.
1 – yelka arteriyasi; 2 – bilak
arteriyasi; 3 – tirsak arteriyasi; 4 –
pastki tirsak kollateral arteriyasi; 5
– tirsakning qaytuvchi arteriyasi; 6-
7 – qaytuvchi tirsak arteriyasining
oldingi va orqa tarmoqlari; 8 –
bilakning qaytuvchi arteriyasi; 9 –
umumiy suyaklararo arteriya; 10 –
oldingi suyaklararo arteriya.

---