Topografik anatomiya o‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi N. H. Shomirzayev

Bilakning orqa sohasi, regio antebrachii posterior
Bu soha terisi birmuncha qalin, teri osti kletchatkasi yaxshi rivojlanmagan
bo‘lib, unda bilak nervidan chiquvchi bilakning orqa teri nervi (n.cutaneus ante-
brachii posterior) tarmoqlanadi.
Bilakning orqa fassial o‘rindig‘ini orqadan – qalinlashgan xususiy fassiya,
oldindan – bilak hamda tirsak suyaklari va suyaklararo parda, tashqaridan – orqa
bilak muskullararo to‘sig‘i, ichkaridan – xususiy fassiyaning tirsak suyagiga yo-
pishgan qismi hosil qiladi. Undagi muskullar ikki qavat bo‘lib joylashgan. Yuza
qavatda ketma-ket tashqaridan ichkariga: kaftni bilak tomonga yozuvchi uzun va
kalta muskullar (mm.extensores carpi radiales longus et brevis), barmoqlarni yo-
zuvchi muskul, m.extensor digitorum, jimjiloqni yozuvchi (m.extensor digiti min-
imi) hamda kaftni tirsak tomonga yozuvchi muskullar (m.extensor carpi ulnaris)
joylashadi; chuqur qavatda – supinatsiyalovchi muskul, m.supinator, bosh bar-
moqni uzoqlashtiruvchi uzun muskul (m.abductor pollicis longus), bosh barmoq-
ni yozuvchi uzun va kalta muskullar (mm.extensorium pollicis longus et brevis)
hamda ko‘rsatkich barmoqni yozuvchi muskul, m.extensor indicis joylashadi. Chu-
qur fassiya varag‘i ikkala qavatni bir-biridan ajratib turadi, uning ustidagi kletchat-
kada bilak nervining chuqur shoxi (r.profundus n.radialis) hamda orqa suyaklar-
aro tomirlar (26-rasm) va orqa suyaklararo nerv (n.interosseus posterior) yotadi.
Bilak nervining chuqur shoxi supinator kanali (canalis supinatorius) orqali bilak
suyagining bo‘yinchasining yaqinidan aylanib orqa o‘rindiqqa o‘tadi va tarmo-
qlanadi. Uning shoxlaridan biri bo‘lgan orqa suyaklararo nerv (n.interosseus poste-
rior) shu nomdagi tomirlar bilan suyaklararo pardaning orqa yuzasi bo‘ylab past-
ga yo‘naladi.
Ko‘pincha bilak suyagining pastki qismi, bilak kaft usti bo‘g‘imidan 1-2 sm
yuqorida sinadi (bilak suyagining tipik joyidan sinishi). Bunda bilak suyagi orqa-
ga, panja esa tirsak tomonga siljiydi.