Topografik anatomiya o‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi N. H. Shomirzayev

Chuvalchangsimon o‘simta (197-rasm) ko‘r ichakning orqa-medial devori-
dan, 3 ta bo‘ylama muskul tasmalari o‘zaro tutashadigan joyda boshlanadi. U silin-
dr shakliga ega bo‘lib, uzunligi 6-12 sm ni, diametri 6-8 mm ni tashkil etadi va
ko‘r ichakka nisbatan turlicha vaziyatda joylashishi mumkin.
197-rasm. Ko‘r ichak va
chuvalchangsimon o‘simta.
1–
a
.
i l e o c o l i c a
; 2 –
nodi
lymphatici
ileocolici
; 3, 8–
a
.
appendicularis
; 4–
a
. 
ilei
; 5–
recessus
ileocaecalis
superior
; 6–
ileum
terminale
;
7–
recessus
ileocaecalis
inferior
;
9–
nodus
l y m p h a t i c u s
appendicularis
;
10–
mesenteriolum
;
11–
processus
vermiformis
;
12–
caecum
; 13–
plica
ileocaecalis
;
14–
nodi
lymphatici
ileocolici
;
15–
colon
ascendens
;
16–
tenia
libera
.

---

285
Ko‘r ichak intraperitoneal (ba’zan o‘zining tutqichiga ham ega bo‘ladi) va
mezoperitoneal (bunda ko‘r ichakning orqa devori qorinparda bilan qoplanmay-
di) joylashishi mumkin.
Chuvalchangsimon o‘simta, intraperitoneal joylashgan bo‘lib, o‘zining tut-
qichchasiga (mesenteriolum) ega, unda yog‘ to‘qimasi, tomirlar va nervlar o‘tadi.
Chuvalchangsimon o‘simtani hamma tomondan qoplovchi qorinparda uning seroz
qavatini tashkil etadi. Muskul qavati 2 ta – bo‘ylama va aylana qavatlardan iborat.
Shilliq osti qavatida ko‘pgina limfa follikulalari va tomirlar bor. Shilliq qavatda
ko‘p sonli burmalar joylashgan bo‘lib, u chuqur lakunalar va kriptalar hosil qiladi.
Chuvalchangsimon o‘simta-
ning asosi, odatda, Mak Berni nuqta-
siga akslanadi. Mak Berni nuqtasi
(linea spinaumbilicalis)ning tashqi
va o‘rta 1/3 qismlari o‘rtasidagi che-
garaga mos keladi (198-rasm, b).
Biroq bu proyeksiya o‘simta
asosining tutgan o‘rniga kamdan-
kam holatlarda to‘g‘ri keladi. Chu-
valchangsimon o‘simta asosining
aniqroq akslanish joyi Lants nuqta-
siga to‘g‘ri keladi, bu nuqta linea
bispinalisning tashqi va o‘rta 1/3
qismlari o‘rtasidagi chegarada (198-
rasm, a) yotadi. Ammo bu akslanish
nuqtasi ham o‘simta asosining tutgan
o‘rniga 20 foiz hollarda to‘g‘ri kela-
di. Chuvalchangsimon o‘simtaning
taklif etilgan istalgan tasvirlari faqat
muayyan yoshdagi kishilarga taalluq-
li bo‘lishi mumkin, chunki ko‘r ichak yosh o‘tishi bilan pastga siljiydi.