The ministry of higher and secondary special eduction of the republic of uzbekistan

Ишлаб чиқариш имкониятлари жадвали

Иқтисод қилиш муаммоси моҳиятини ишлаб чиқариш имкониятлари жадвалидан фойдаланган ҳолда янада яққолроқ акс эттириш мумкин. Бу усул иқтисод қилиш муаммосининг асл моҳиятини очиб беради: ресурслар тақчиллиги боис, тўлиқ ишлаб чиқариш ҳажми иқтисодиёти товар ва хизматларни чексиз миқдорда ишлаб чиқаришни таъминлай олмайди. Бундан ташқари, қандай товар ва хизматларни ишлаб чиқариш қайси бир турларидан воз кечиш лозимлиги тўғрисида қарор қабул қилиш зарур.

Эҳтимоллар. Иқтисод қилиш мумамосини яхшироқ акс эттириш учун бир нечта маълум эҳтимоллар келтирилади.
1. Самарадорлик. Иқтисодиёт тўлиқ бандлик шароитида амал қилади ва тўлиқ ишлаб чиқариш ҳажмига эришади.
2. Ресурсларнинг ўзгармас миқдори. Мавжуд ишлаб чиқариш омиллари миқдори бўйича ҳам сифати бўйича ҳам ўзгармасдир. Лекин албатта, турли мақсадларда улардан фойдаланиш нисбатлари муайян чегарада ўзгариши мумкин, яъни уларни қайта тақсимлаш мумкин. Мисол учун, нисбатан малакасиз ишчи ферма, тезкор хизмат кўрсатиш ресторани ёки автомобилларга ёқилғи қўйиш шаҳобчасида ишлаши мумкин.
3. Ўзгармас технология. Ишлаб чиқариш технологияси ўзгармас деб қабул қилинади, яъни таҳлилимиз давомида у ўзгармайди. Иккинчи ва учинчи эҳтимол иқтисодиётимизни муайян вақтга ёки жуда қисқа давр оралиғидаги ҳолати бўйича кўриб ўтишни кўзда тутамиз. Нисбатан узоқ давр учун техник тараққиёт ва мавжуд ресурслар таркибини ўзгариш имкониятини рад этиш ҳақиқатдан йироқ бўлур эди.
4. Икки маҳсулот. Янада соддалаштириш учун ҳақиқатда мавжуд бўлган иқтисодиётимиз ҳисобсиз кўплаб товар ва хизматларни эмас, балки фақат икки турдаги маҳсулотни автомобил ва нон ишлаб чиқаради деб эҳтимол қиламиз. Нон истеъмол товарлари, яъни эҳтиёжларимизни бевосита қондирувчи товарларни билдиради. Автомобиллар ишлаб чиқариш воситалари, ишлаб чиқариш учун мўлжалланган товарлар, яъни истеъмол товарларини самаралироқ ишлаб чиқаришини таъминлаб, эҳтиёжларимизни билвосита қондирувчи товарларни билдиради.