Таълим вазирлиги тошкент кимё-технология институти й.Қ. ҚОдиров, Д. А. Равшанов, А. РЎзибоев

1.1-жадвал
Намликни нафас олишга таъсири

Намлик, %	Нафас олиш жадаллиги
	100 г уруғ ажратган СО2 миқдори, мг
9,84	2,08
11,93	6,00
14,04	10,67
16,00	21,15
19,50	29,82

Мойли уруғларнинг етилиш даври. Ёғ-мой саноатига етказиб берилаётган хомашё ўсимликнинг ҳосил терим муддати келганда йиғилади. Бу даврни уруғнинг физиологик етилган давридан анчагина фарқи бор. Чунки, ўсимлик ҳосилини йиғиб олиш муддати келган бўлса ҳам, йиғиб олинган ёғли уруғлардан мўлжалланган миқдорда пресслаш йўли ёки экстракция усули билан ёғ олиш мумкин эмас. Бу нарса уруғ таркибидаги моддалар, шу жумладан липидлар ўзларининг тўлиқ тинчланиш ҳолатига келмаганлигидан деб тушинилади, яъни липидлар таркибидаги ферментлар системаси ҳолида триглицеридлар таркибидан ажратиб олиш анча қийинчиликлар туғдиради. Фермент системаси ҳамда триглицеридларнинг ўзаро қайта этерификацияланиш жараёнлари хомашё яхши сақланган пайтда бир-бир ярим ой давом этади. Бу давр ичида ёғли уруғлар физиологик етилиш даврини ўтайди ва бундай хомашёдан пресслаш ёки экстракциялаш усули билан мой олиш анча енгиллашади. Физиологик етилиш даврини камайтириш учун келтирилган хомашёни ифлосликлардан тозалаш, ва илиқ ҳаво ёрдамида қуритиш лозим.