Таълим вазирлиги тошкент давлат иқтисодиёт университети

2. Бухгалтерия ҳисоби регистрларининг турлари, уларни юритиш тартиби.
Бухгалтерия ёзувларининг турлилиги, хажми хар хиллигидан келиб чикиб, улар акс эттириладиган ҳисоб регистрлари ҳам турличадир.
Ҳисоб регистрлари турлари ўрганилаётганда, уларни қўйидаги хусусиятларига эътибор бермок керак:

1. 
   Ташқи кўриниш.
   
2. 
   Уларда акс этириладиган ёзувларнинг турлилиги.
   
3. 
   Маълумотларнинг хажми.
   

Ҳисоб регистрлари ташқи кўриниши хусусиятларига кўра қуйидагича туркумланади:

• 
  дафтарлар (касса дафтари, «бош дафтар»).
  
• 
  Карточкалар.
  
• 
  Вараклар (қайдномалар).
  

Карточкалар, асосан хўжалик маблағлари аналитик ҳисоби учун қўлланилади. Карточкаларнинг контокоррект, куп устунли ва бошқа турлари мавжуд.
Контокоррект карточка шакли пул ўлчовида (қийматда) ҳисоби юритиладиган хўжалик жараёнларини хар бир счетнинг дебет ва кредит томонларида акс эттирилишида фойдаланилади ва хар бир ой охириджа счетлар бўйича оборотларни аниқлашда асос бўлади.
Қуйида карточка ҳисоб регистрларини контокоррект шаклига мисол келтирамиз.
«Ҳисобдор шахслар билан ҳисоблашиш» - Салимов М.К.

Жараён муддати	Жараён рақами	Жараёнларнинг мазмуни	Дебет	Кредит	Сумма
		1 Декабрга қолдиқ			-
8/XII	1	Товарлар олиб келиш учун нақд пул берилди.	4430	5010	100.000
11/XII	2	Олиб келинган товарлар чакана савдога қабул қилинди.	2910	4430	80.000
13/XII	3	Ишлатилмай қолган пул маблағлари қайтарилди.	5010	4430	20.000