Таълим вазирлиги тошкент давлат иқтисодиёт университети

Бухгалтерия ҳисоби шакллари:

А) Бухгалтерия ҳисобининг мемориал-ордер шакли.
Б) Бухгалтерия ҳисобининг Бош журнал шакли.
В) Бухгалтерия ҳисобининг журнал-ордер шакли.
Г) Бухгалтерия ҳисобининг жадвал-автоматлаштирилган шакли.
Хулоса.
1. Бухгалтерия ҳисоби регистрлари ҳисобот тушунча, улар аҳамияти.
Бухгалтерия ҳисоби корхоналар фаолиятини ёппасига, узлуксиз ҳисобини олиб борар экан, бунда ҳужжатлаштириш аҳамияти юқоридир.
Кузатиш натижасида олинган маълумотлар дастлабки ҳужжатларда акс эттирилиб борилади, сўнггра шу дастлабки ҳужжатлар хар томонлама текширилиб, бухгалтерияга қабул қилиб олинади.
Текшириб қабул қилиб олинган дастлабки ҳужжатлар асосида бухгалтерия проводкалари амалга оширилади. Табиийки, бу бухгалтерия проводкадари ҳам ҳужжатлаштирилиши шарт. Бунинг учун бухгалтерия ҳисоби регистрларидан фойдаланилади.
Демак, бухгалтерия ҳисоби регистрлари – ҳисоб ёзувларини (бухгалтерия проводкаларини) акс эттиришга мўлжалланган жадваллардир.
Бухгалтерия ҳисоби регистрлари - журналлар, қайдномалар, китоблар, тасдиқланган бланкалардир. Ҳисоб регистрларининг аҳамияти шундаки, уларга счетларга тегишли кўрсаткичлар акс эттирилади, умумлаштирилади, ой охирига қолдиқлар аниқланади ва умуман, хўжалик маблағлари ва улар ташкил топиш манбалари билан боғлиқ маълумотлар акс эттириб борилади.
Ҳисоб регистрлари маълумотлари ой охирида умумлаштирилиб, корхона баланс ва ҳисоботларини тузишда асос ҳисобланади. Демак, ҳисоб регистрларидаги маълумотларнинг нечоглик ўз вақидада тўғри ва аниқ расмийлаштирилиши нафақат корхонанинг ўзиучун, балки унинг баланс ва ҳисоботларидан фойдаланувчилар учун ҳам аҳамиятли экан.
Корхоналар бухгалтерия баланс ва ҳисоботларидан эса қўйидагилар фойдаланиладилар:

• 
  Корхонанинг ички бошқаруви;
  
• 
  Банк муассаси;
  
• 
  Солик инспекцияси;
  
• 
  Юқори ташкилот;
  
• 
  Кредиторлар;
  
• 
  Акциядорлар ва бошқалар.