Uzluksiz ta’lim tizimining faollik qilish prinsiplari:
ta’limning ustuvorligi-ta’lim taraqqiyotining birinchi navbatlilik xarakteri, jamiyatning ta’limga, ilmga aql-zakovat va idrokka bo‘lgan yangi munosabati;
ta’limning demokratiyalashuvi-ta’lim va o‘qitish uslublarini tanlashda o‘quv yurtlarining avtonom bo‘lishi; ta’limni boshqaruvning davlat-jamoatchilik tizimiga o‘tish-bunda shaxs, jamiyat va davlat teng huquqli sub’ekt bo‘ladi;
ta’limni insoniylashtirish – odamning eng yuqori ijtimoiy qadriyat ekanligini tasdiqlash, shaxsning qobiliyatlarini ochish va turlicha ta’limga bo‘lgan ehtiyojlarini qondirish; umuminsoniy qadriyatlarning ustuvorligi, atrof-muhit bilan inson munosabatlarining uyg‘unlashuvini ta’minlash;
ta’limni insonparvarlashtirish-o‘quvchilarda yuqori madaniyat, yuksak ma’naviyat, dunyoviy fikrlash va tabiatning bir butunliligini shakllantirish;
ta’limning milliyligi-ta’limning xalq udum-marosimlari; milliy tarixi bilan xamohang birlikda bo‘lishi; O‘zbekiston xalqlarining madaniyatini saqlash va boyitish, boshqa xalqlarning madaniyati va tarixiga xurmat; ta’limni milliy taraqqiyotning eng muhim vositasi deb tan olinishi;
o‘quv-tarbiyaning ajralmas birgaligi, bu birlikning har tomonlama rivojlangan va etuk shaxsning shakllanish jarayoniga bo‘ysundirilganligi;
ta’limning ko‘pbosqichlarining ketma-ketligi va uzviyligi: navbatdagisi oldingi bosqich ta’lim negizida davom ettirilishi, ta’lim shaklini, o‘quv-tarbiya muassaslari (shuningdek nodavlat o‘quv yurtlarini) tanlashga keng imkoniyatlar yaratilishi, shaxsning qobiliyati va hoxishlariga mos keladigan o‘quv-tarbiya shakllarining mavjudligi, o‘quv-tarbiya jarayonini individuallashtirish va differensiallashtirish;
ommaviy ta’limni elitar ta’lim bilan xamma bosqichlarda birgalikda olib borilishi, iqtisodrli va iste’dodli yoshlarni tanlab olish, fundamental bilimlar va ta’limning yuqori bosqichlarida maxsus bilimlarni ketma-ketlikda olish uchun shart-sharoitlarning yaratilishi; shu bilan birga rivojlangan horijiy mamlakatlarning etakchi o‘quv yurtlarida bilim olishga sharoitlar yaratilganligi;
ta’limning uzluksizligi-umumta’lim va professional tayyorgarlikning doimo yangilanib va chuqurlashtirib turilshi, o‘quv-tarbiyaning ketma-ketligigia erishish, faollik ko‘rsatayotgan kadrlarning kasbkorlik mahoratini yangilanayotgan texnologiyalar asosida oshirish.
Uzluksiz ta’lim tizimining yangi o‘zbek modeli quyidagi tuzilmalardan iboart
Umumiy ta’lim:
maktabgacha ta’lim;
boshlang‘ich ta’lim (I-IV sinflar);
umumiy o‘rta ta’lim (I- IX sinflar);
uch illik o‘rta maxsus va kasb-xunar ta’lim.
Umumiy ta’lim tizimida o‘qitish olti yoshdan boshlanadi.
Umumiy ta’lim majburiy hisoblanadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |