Sintaksis haqida umumiy ma'lumot



Download 238 Kb.
bet24/50
Sana27.06.2022
Hajmi238 Kb.
#708162
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   50
Bog'liq
ona tili sintaksis

Kam de, oz ye - ko'p yashaysan.
Guruchni qopi bilan olishdi.
Qirq marta eshitgandan bir marta ko'rgan yaxshi.
SABAB HOLI ish-harakatning sababini bildirib, nega? nima uchun? nima sababdan? nima sababli? kabi so'roqlarga javob bo'ladi. Sabab holi -lik, -sizlik qo'shimchalarini otlar, -gani qo'shimchali sifatdoshlar va sababli, tufayli ko'makchi qurilmalar bilan ifodalanadi:
Quvvatsizligidan tez charchardi.
Go'lligi sababli har joyda kaltak yeydi.
Arzimagan narsa uchun janjal ko'tarardi.
Tinchlik tufayli yurt obod.
Yaxshi o'qigani uchun u mukofotlandi.
Boshqa hech narsasi yo'qligi uchun bitta-yu bitta ho'kizini berib yubordi.
Joni halqumiga kelgan Sattor alamidan baqirib yubordi.
MAQSAD HOLI ish-harakatning maqsadini bildirib, nima uchun? nima maqsadda? nima qilgani? so'roqlariga javob bo'ladi. Maqsad holi maqsad ravishdoshlaridan, ot yoki fe'llardan keyin uchun, deb, maqsadida, maqsadi bilan kabi so'zlarni keltirish orqali, shuningdek, jo'nalish kelishigi qo'shimchasini olgan ish otlari orqali ifodalanadi:
Hammani kuldirish uchun ataylab shunday antiqa kiyinar, do'stining dov-daragini surishtirish uchun yelib-yugurar, o'ynab kelgani ko'chaga chiqib ketdi. Hammamiz umid bilan mehnat qildik, rohatini ham ko'raylik. Odamlar dam olishga dala shiyponiga kelishdi. Ravishdoshlar harakat tarzi shakllari tarkibida hol bo'lib keladi. Ular bir mustaqil fe'lni ikkinchi bir mustaqil fe'l bilan bog'lab kelgandagina gapda hol vazifasida keladi. Bu yangilikdan Abduqodir qotib kuldi. - hol. Bu gapdan Abduqodir qotib qoldi. - hol emas. Bu gapni ayta-ayta charchadim. - hol. Bu gapni hech kimga ayta ko'rma. – hol emas.
Xatni o'qib qutiga tashladi. - hol. Xatni birpasda o'qib tashladi- hol emas.
Shamol g'ir-g'ir (taqlid so'z - ravish holi) esardi. : Uy ichida (ko'makchili ot - o'rin holi) odam ko'p edi.
Po'latjon juda erta (ravish - payt holi), hammadan oldin (payt holi) uyg'ondi.

Download 238 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   50




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish