Shimoliy amerika



Download 9,77 Mb.
Pdf ko'rish
bet9/33
Sana23.01.2022
Hajmi9,77 Mb.
#404109
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   33
Bog'liq
gift 11 uz (1)

Keng bargli oʻrmonlar  

 

M



o’tadil  zonaning  bargli  o’rmonlari  (shu  jumladan  aralash,  lekin  bargli  turlari  ko’p 

bo’lgan)  Shimoliy  Amerika  mintaqalarida  keng  tarqalgan  bo’lib,  qishi  ancha  iliq,  yanvarning 

o’rtacha harorati 0°C atrofida va undan bir oz pastroq, eng issiq oyning o’rtacha harorati uzoq 

issiq  mavsum  20-25°C  atrofida.  Bu  yerda  yog’ingarchilik  ko’p  –  yiliga  800-1000  millimetr 

miqdorda  va  ular  ozmi-ko’pmi  teng  taqsimlanadi.  Shimoliy  Amerikada  Yevrosiyodan  farqli 

o’laroq,  bunday  o’rmonlar  faqat  sharqiy  qismida  yaxshi  rivojlangan:  ular  Atlantika  qirg’og’i 

bo’ylab keng mintaqani egallaydi, shimolda janubiy tundraga yaqin, janubda esa subtropik nam 

o’rmonlar  bilan  birlashadi.  Qit’aning  ichki  qismida  bunday  ekotizimlar  egallagan  maydon 

Buyuk Amerika ko’llari bo’ylab shimoli-g’arbiy tomonga qarab asta-sekin kichrayib boradi va 

g’arbda  u  o’rmon  dashtlarining  ancha  keng  maydoniga  aylanadi.  Shuni  ta’kidlash  kerakki, 

okeandan  uzoqlashganda,  turlarning  xilma-xilligi  kamayib  boradi,  birinchi  navbatda  ko’proq 

issiqsevar  turlar  yo’qoladi  va  Yuqori  ko’li  g’arbida  va  Missisipi  boshida  keng  bargli  daraxtlar 

o’z o’rnini mayda bargli daraxtlarga bo’shatib beradi. 

Shimoliy Amerikaning keng bargli o’rmonlari har qanday mavsumda ham ajoyib. Deyarli barcha tirik 

mavjudotlar  turlarining  boyligi  jihatidan  ular  Sharqiy  Osiyodagi  o’xshash  ekotizimlar  bilan 

taqqoslaganda,  Yevropadagi  o’xshash  o’rmonlarga  qaraganda  ularning  ancha  boyligini  sezish  mumkin. 

Bu yerda har xil turdagi daraxtlar o’sadi – zarang, eman, jo’ka, yong’oq (

kariya

) olcha. Katta bargli buk, 

g’arbi  chinori  (sikamor),  qora  yong’oq,  likvidambar  keng  tarqalgan.  Ilgari  ko’p  sonli  Amerika 

kashtanining ekilishi  XX asrning boshlarida boshqa turdagi kashtan ekinlari bilan Xitoydan olib kelingan 

zamburuq  kasalligi  tufayli  qattiq  zararlangan.  Bu  daraxtlarning  deyarli  barchasi  30-40  metrgacha  o’sadi 

va  magnoliya  qarindoshining  balandligi  –  chiroyli  gullaydigan  lola  daraxti  –  ildiz  oldi  tana  aylanasi 

diametri taxminan uch metr bo’lgan, balandligi 60 metrga yetishi mumkin. 

Bargli  o’rmonlarning  pastki  qatlamlari  ham  juda  boy.  Ikkinchi  darajali  o’ziga  xos  daraxtlar  orasida 

grab,  temir  daraxti,  olxo’ri,  olma  daraxtlari  va  ba’zi  chinorlar  bor.  Lianalar  ham  bor.  O’tlar  orasida 

qarg’atuyoq,  qandiq,  binafsha  yaqqol  ko’zga  tashlanadi.  Ko’plab  chiroyli  gullaydigan  o’simliklarni  bu 

yerda uchratish mumkin. Gullash odatda bahorda boshlanadi va kuzda yakun topadi. 



 

 


Download 9,77 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   33




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish