Samarqand iqtisodiyot va servis instituti bektemirov a., Omonov a. A., Xaydarov z. Sh., Niyozov z. D. Tijorat banklari aktiv va passivlarini

 
Qisqacha xulosalar 
Tijorat banklari aktiv va passivlarini boshqarish aniq prinsiplarga tayanadi. 
Ulardan asosiylari sifatida quyidagilarni ajratib koʻrsatish mumkin: aktivlarning 
daromadliligi va risk darajalari oʻrtasidagi mutanosiblikni taʻminlash prinsipi; 
aktivlar portfellarini diversifikatsiya qilish prinsipi; toʻgʻri investitsion qarorlar 
qabul qilish prinsipi; pul oqimlarining yetarliligi prinsipi; foiz stavkalari, valyuta 
kurslari va tovarlarning baholarini oʻzgarishiga moslashuvchanlik prinsipi; bank 
qimmatli 
qogʻozlarining 
investitsion 
jozibadorligini 
taʻminlash 
prinsipi; 
depozitlarning yetarliligini taʻminlash prinsipi; kapitalning yetarliligini taʻminlash 
prinsipi; bank likvidliligini taʻminlash prinsipi; transformatsiya prinsipi; aktiv va 

---

33 
passivlar boʻyicha daromad va xarajatlarni nazorat qilish prinsipi; bank 
resurslarining 
yetarliligi 
prinsipi; 
zahiralar 
yaratish 
prinsipi; 
risklarni 
minimallashtirish prinsipi. 
TBAPBda bir necha usullaridan foydalaniladi, ularning asosiylari 
quyidagilardan iborat: fond usuli; muddatlar boʻyicha taqsimlash usuli; gep-tahlili; 
xedjirlash; sekyuritizatsiyalash. 
Tayanch soʻz va iboralar 
Daromad, aktivlar portfeli, kapitalning yetarliligi, transformatsiya riski,
likvidlilig, fond usuli, taqsimlash usuli, gep-taxlil usuli, xednirlash usuli, 
sekyuritizatsiyalash usuli, riskli va risksiz aktiv. 
Oʻz-oʻzini nazorat qilish va muhokama uchun savollar 
1. Tijorat banklari aktivlari va passivlarini boshqarish prinsiplari. 
2. Aktivlar va passivlarni boshqarishning fond usuli. 
3. Tijorat banklari aktiv va passivlarini boshqarishning muddatlari boʻyicha 
taqsimlash usuli. 
4. Tijorat banklarida aktiv va passivlarni boshqarishda gep-tahlili usulidan 
foydalanish.
5. Tijorat banklari aktiv va passivlarni boshqarishda xedjirlash usulidan 
foydalanish. 
6. Tijorat banklarida aktiv va passivlarni boshqarishda sekyurizatsiya 
usulidan foydalanish.

---

34