Rivojlangan darslik lotin tayyor doc

Xulosa qilib shuni aytish mumkinki
, ma’lum darajagacha bozor iqtisodiyo 
ti shakllanish jarayoni tovar ishlab chiqarishdan kelib chiqsa, so`ngra ahamiyat nuqtai 
nazaridan o`zaro o`rin almashish yuz berib, bozor iqtisodiyoti tizimi shakllanishi 
tufayli tovar ishlab chiqarishga ta’sir kuchayib boradi. Natijada tovar ishlab chiqarish 
bozor iqtisodiyoti qismiga aylanib, uning moddiy asosini yaratuvchidan iborat 
bo`ladi. Endi bozorning rivoji tovar ishlab chiqarish miqyosiga bog`liq bo`lib qoladi 
va talabning miqdori va tuzumiga bog`liq bo`ladi.
Huquqiy muxit deganda bozor munosabatlari asosidagi faoliyat uchun 
huquqlar va majburiyatlarni tushunamiz. Bu sohadagi erkinlik jamiyat, davlat va 
inson oldidagi majburiyatlar muvozanatining doimo ta’minlanib borishi uchun zarur 
shartdir.
Bozor iqtisodiyotining muhim shartlaridan biri uning infratuzilmalarining 
shakllanishidir. Busiz va uning rivojisiz bozorni tasavvur etib bo`lmaydi hamda 
iqtisodiyot samarali harakatda bo`la olmaydi. Bunda biz vositachilik tarmoqlari, 
transportning barcha turlari, aloqa, axborot kabilarni ko`zda tutmog`imiz darkor. 
Chunki bularsiz tovarlar harakati, tijorat kabilarni amalga oshirib bo`lmaydi, albatta. 
Buning uchun birinchi navbatda bozorning tijoriy tomonlarini ifodalovchi 
savdo-
vositachilik
bo`limlari va birjalar bilan tanishmoq zarur. 
Bozor davlatning tartibga solish faoliyatini chegaralaydi, juda noziklik bilan 
ish tutishni talab etadi. Hech qachon bozor iqtisodiyoti imkoniyatlari to`la ishga 
solingan deb bo`lmaydi. Bu sohada bitta ham ideal davlat bor, deyish qiyin. Lekin bu 
sohadagi eng muhim xulosa shuki, davlat faoliyati bilan bozor iqtisodiyoti o`rtasida 
muvozanat mavjudligi muhim taqdiriy talabdir. 
Mulk shakllarining mohiyati va mazmuni bilan tanishish shuni ko`rsatadiki, 
bozor iqtisodiyoti uchun barcha mulk shakllari ahamiyatli bo`lib, har biri o`ziga xos 
ustunlikka egadir. Aytish mumkinki, har bir mulk shakli bozor iqtisodiyoti uchun 
zaruriy bo`lib, ular umumiy taraqqiyot jarayonida bir-birini to`ldirib boradi. Shuning 
uchun ham bozor munosabatlari sharoitida mulk shakllarining turliligi va har bir 
mavjud shaklining taraqqiy etib borishi talab etiladi. Bu jarayon erkin raqobat 
sharoitida amalga oshishi kerak.

---

63
Xususiylashtirish natijasida davlat monopoliyasiga barham berilib, nodavlat 
mulkining 
barcha 
shakllari 
rivojlanmoqda. 
Xususiy 
mulkchi 
ishlab 
chiqaruvchilarning miqdori borgan sari ko`payib, erkin iqtisodiy harakat sharoitini 
yaratuvchi sog`lom raqobat uchun qadam tashlanmoqda. Natijada mulk egasini topib, 
undan foydalanish samaradorligini to`xtovsiz oshirib borish sari siljish tezlashmoqda.