Qonun ijodkorligi bosqichlarini muhokama qilish orqali vaziyatga huquqiy baho bering

Kasbiy sharhlash
deganda, kundalik amaliyotda xizmat faoliyati nuqtainazaridan doimiy ravishda 
shug‘ullanadigan huquqni muhofaza qiluvchi organlar xodimlarining mavjud huquq normalarini mazmun va 
mohiyatini yoritishga qaratilgan fikri va mulohazalari tushuniladi. Kasbiy sharhlash bilan asosan sudya, 

---

prokuror, tergovchi, advokat, notarius va boshqa yuridik kasb vakillari shug‘ullanishi mumkin. 
Doktrinal sharhlash
deganda, kundalik faoliyatida bevosita huquqdagi muammolarga duch keluvchi va ularni 
bartaraf etish bilan shug‘ullanuvchi mutaxassis, yurist-olimlarni mavjud huquq normalarining mohiyatini 
yoritib berishga yo‘naltirilgan izohlari tushuniladi. Tatbiq etilayotgan normalarni ilmiy (doktrinal) sharhlash 
ilmiy xodimlar, olimlar, mutaxassislar tomonidan monografiyalar, darsliklar, ma’ruzalar va ilmiy maqolalarda 
amalga oshirilishi mumkin. Bunday sharhlar ilmiy xarakterga ega bo‘lib, majburiy (normativ) ahamiyat kasb 
etmaydi. Huquqiy normalarni sharhlash maqsadi qonun chiqaruvchi idora nazarda tutgan huquqiy me’yorning 
ma’nosini aynan aniqlashdan iborat. Qonun chiqaruvchi idora o‘z irodasini til vositalarida ifodalaydi. Shuning 
uchun uning so‘zlar yordamida ifodalangan irodasi har doim ham uning haqiqiy mazmuni bilan mos 
kelmasligi mumkin. Huquq normasi ma’nosining bir xilligi va to‘la aniqligi sharhlashning natijasi hisoblanadi. 
23. 2016/2017 o‘quv yilida O‘zbekiston Respublikasida kasb-hunar kolleji va akademik litseylarni 
467.019 o‘quvchi bitirgan. Shuningdek, mamlakatimizda faoliyat yuritayotgan oliy ta’lim muassasalariga 
729.447 abiturient hujjat topshirgan. 2017/2018 o‘quv yilida O‘zbekiston Respublikasi oliy ta’lim 
muassasalariga o‘qishga qabul qilish bo‘yicha umumiy kvota bakalavrlar uchun 66.316 nafar etib belgilangan. 
Raqamlardan ham ko‘rinib turibdiki oliy ta’lim olishga bo‘lgan ehtiyoj bilan belgilangan kvota o‘rtasida juda 
katta farq mavjud. Shundan kelib chiqib bir guruh ota-onalar va abiturientlar bu haqda ijtimoiy tarmoqlar va 
boshqa internet saytlarda keng muhokamalar olib bordilar. Mazkur holatga yangiliklarni yoritib boruvchi 
internet nashri e’tiborsiz qolmadi hamda bu haqda maqola tayyorladi va bunda mamlakatimizda nodavlat oliy 
o‘quv muassasalarini tashkil etish orqali muammoni hal qilish mumkinligi to‘g‘risida fuqarolarning 
munosabatini aniqlash uchun so‘rovnoma o‘tkazdi. 10 ming nafar sayt foydalanuvchilari ushbu taklifni 
ma’qullab virtual ovoz berdilar. Nashr tahririyati ta’limga oid qonunchilikka nodavlat oliy o‘quv 
muassasalarini tashkil etish imkonini beradigan normalarni kiritish yuzasidan O‘zbekiston Respublikasi Oliy 
Majlisi Qonunchilik palatasiga tashabbus bilan chiqdi. Mazkur tashabbusni Qonunchilik palatasi qonun 
loyhasini kiritish tartibiga amal qilinmaganligini ta’kidlab, uni qabul qilmadi.