Верещагин Е. М., Костомаров В. Г. Язык и культура: Лингвострановедение в
преподавании русского языка как иностранного. – Москва: Русский язык, 1990. – С. 27.
2
Сепир Э. Язык. Введение в изучение речи // Избранные труды по языкознанию и
культурологи. – Москва: Прогресс, 2001. – С. 87.
PEDAGOGIKA
2016, 1-son
86
иностранном языке в его индивидуальном сознании, а в учебном процессе
изучаемый иностранный (английский) язык может быт источником,
средством его предъявления и хранения информации. Данный подход со
включением кумулятивной составляющей языка получил название и
разрабатывается в настоящий момент как коммуникативно-кумулятивный.
Tajbenova Saule (Nukus DPI)
TA’LIM QORAQALPOQ TILIDA OLIB BORILADIGAN MAKTABLARDA О‘ZBEK TILI
BO‘YICHA SHAKLLANTIRILADIGAN BILIM, KО‘NIKMA VA MALAKALAR TALQINI
Abstract. The article deals with the formation of knowledge, skills at the
lessons of the native language in the primary classes.
Резюме. В статье рассмотрены вопросы формирования знаний,
умений, навыков на занятиях родного языка в начальных классах.
Tayanch tushunchalar: fonetik tahlil, og‘zaki va yozma nutq, sо‘z ma’nosi,
uzviylashtirilgan ta’lim.
О‘zbekiston Respublikasida har bir о‘quv fani bо‘yicha о‘quvchilar
egallashlari zarur bо‘lgan bilim, kо‘nikma va malakalar, muayyan layoqat
(kompetensiya) darajalari ishlab chiqilmoqdaki, ta’lim ishi ana shular asosida
rejalashtirilib, dars jarayoni tashkil etilmoqda. Boshlang‘ich sinf ona tili darslari
ham bundan mustasno emas. Shu boisdan shaxsiy ish rejalarida ham “Bilimlar”,
“Kо‘nikmalar”, “Malakalar” ruknlari ajratilib, mavzular bо‘yicha aniq maqsadlar
belgilab chiqilmoqda, ularning har birini shakllantirish bо‘yicha metodik
izlanishlar olib borilmoqda.
Ona tili о‘quv faniga tatbiqan aytganda, bilimlar termin-tushunchalar,
tavsif-u tasniflar, qoidalardir. “Ona tilidan davlat ta’lim standarti (1-4-sinflar)”
davlat hujjatida 1-sinf uchun “Bilim” ruknida quyidagilar belgilangan: nutq;
og‘zaki va yozma nutq: gap, sо‘z va bо‘g‘in, tovush va harf, ularning belgilari, unli
va undosh tovushlar, alifbo, sо‘z ma’nosi (shaxs, narsa, belgi, harakat, miqdor
bildiruvchi sо‘zlar), gap va matn, о‘zbek tilidagi 30ta tovush, 29ta harf va 3ta harf
birikmasi borligini bilish
1
. Kо‘rsatilgan bilimlar umumiylashtirilgan bо‘lib,
о‘qituvchi ularni yanada aniqroq tasavvur qilish va rejalashtirish uchun Davlat
ta’lim standartining “Ta’lim mazmunini belgilovchi kо‘rsatkichlar” bо‘limiga
qarashi lozim
2
. Bu yerda ona tili ta’limi mazmunining negizi quyidagilarni о‘z
ichiga oladi deb, kengroq doirada lisoniy tushunchalar bayon qilingan. Masalan:
nutq va gap, nutq tovushlari, ona tilining fonetik tizimi, tovushlar va harflar, unli
1
Uzviylashtirilgan Davlat ta’lim standarti va o‘quv dasturi: Ona tili. O‘qish. Matematika.
Atrofimizdagi olam. Tabiatshunoslik (1-4-sinflar). – Toshkent: RTM, 2010. – B. 12.
2
Uzviylashtirilgan Davlat ta’lim standarti va o‘quv dasturi: Ona tili. O‘qish. Matematika.
Atrofimizdagi olam. Tabiatshunoslik (1-4-sinflar). – Toshkent: RTM, 2010. – B. 11.
Do'stlaringiz bilan baham: |