Toshkent kimyo-texnologiya instituti shahrisabz filiali tovarlar kimyosi va sifati

Shokolad va kakao. 
Shokolad 
yuqori kaloriyaga ega, chunki uning tarkibida yog’ (30-40%) va shakar 
(55—63%) ko’p. Shokolad ishlab chiqarishning asosiy hom ashyosi kakao dukkagi 
(tropik mamlokatlarda yetishtiriladigan kakao daraxtining doni) va shakardir. 
Shokoladning ayrim turlariga shakardan tashqari sut, kofe, vafli va boshqa mahsulotlar, 
shuningdeq vitaminlar qo’shiladi. 
Shokolad olish uchun kakao dukkagi begona qo’shilmalardak tozalanadi va 
qovuriladi. Qovurilgan dukkaklar yormaga aylantiriladi, so’ngra po’sti ajratilib kakao- 
velli hosil bo’ladi, u un kabi massaga aylantiriladi va qand talqoni hamda boshqa 
qo’shilmalar qo’shiladi. Hosil bo’lgan massa yaxshilab eziladi, qoliplarga quyiladi, past 
haroratda sovutilib, qattiq xolatga keltiriladi, keyin qoliplardan chiqarib olinadi, o’rov 
qog’oziga yoki zar qog’oziga o’raladi, ustidan etiketka yopishtiriladi va idishlarga 
joylanadi. 

---

Ishlab chiqarish tartibi va usuliga qarab shokolad: oddiy, desertli, g’ovaq tortib 
sotiladigan va shokolad ko’kuni turlariga bo’linadi. 
Qo’shimchali va qo’shimchasiz 
oddiy shokolad 
katakdoq, medalga o’xshash, 
g’ovak va yaxlit shakllarda ishlab chiqariladi. 
Qo’shimchasiz oddiy shokolad turlariga: “Bojestvenniy”, “Choko Klassik” va 
boshqalar, qo’shimchalilariga — “Orexoviy”, “Slivochniy” (sutli), va boshqalar 
kiradi. Desertli shokolad ancha yuqori navli kakao dukkagidan ishlab chiqariladi; 
undagi kakao massasi oddiy shokoladnikidan ko’p, shakari kam bo’ladi.
Bu shokolad ham qo’shimchali va qo’shimchasiz bo’ladi. 
G’ovak shokolad desertli shokolad massasidan tayyorlanadi, u vakkumlarda 
qoliplarga quyiladi va tez sovutiladi. G’ovak shokoladning katakdorligi oddiy 
shokoladnikidan qalinroq bo’lib, u ancha yumshoq va juda xushta`mli bo’ladi. Bunday 
shokolad turiga: “Puteshestviya”, “Ogonyok va boshqalar kiradi. 
Nachinkali shokolad katakroq baton va boshqa shakllarda oddiy shokolad 
kakao- massasidan tayyorlanadi. Nachinkasi pomada-mevali, meva-marmeladli, 
shokolad- kremli, pomada-slivkali, yong’oqli, vaflili bo’lishi mumkin. Nachinka 
miqdori mahsulot umumiy miqdorining 50% idan oshmasligi keraq 
Tortib sotiladigan shokolad ham oddiy shokolad massasidan qo’shimchali va 
qo’shimchasiz qilib ishlab chiqariladi. Pastki tomoni notekis, yuzasi esa hiraroq 
bo’lishiga yo’l qo’yiladi.