Toshkent kimyo-texnologiya instituti shahrisabz filiali tovarlar kimyosi va sifati

2-amaliy mashg’ulot. Mavzu. qand, asal, kraxmal va qandolat 
mahsulotlarınıng sıfatı 
 
REJA: 
 
1.
 
Qand. 
2.
 
Asal. 
3.
 
Kraxmal va patoka. 
4.
 
Qandolat mahsulotlari. 
5.
 
Mevali qandolatlar 
6.
 
Shokolad va kakao 
7.
 
Konfetlar 
 
Qand 
Qand eng muhim oziq-ovqat mahsulotidir. U har kuni iste`mol qilinishidan 
tashqari qandolatlik va novvoylikda, spirtli va spirtsiz ichimliklar ishlab chiqarishda 
keng qo’llaniladi. Qand yuqori kaloriyaga ega (100 
g 
qand 405 
q kaloriya 
beradi), odam 
organizmida engil va to’la hazm bo’ladi. 
O’zbekistonda qand asosan qand lavlagidan olinadi, qand lavlagi tarkibida 16- 
18% saxaroza bor. Ko’pchilik issiq iqlimdagi zonalarda qand shakar qamishdan ishlab 
chiqariladi. 
Qand ishlab chiqarish usuliga ko’ra ikki guruxga, ya`ni qand-shakar va oq 
qandga bo’linadi. 
Qand-shakar 
bevosita qand lavlagidan olinadi. Zavodga keltirilgan qand 
lavlagi yuviladi, maydalab kirqiladi, mahsus kattakon yog’och bochka (diffuzor) larga 
solinadi va qandni mayda lavlagi qirindilaridan ajratib olish uchun issiq suv quyiladi. 
Hosil bo’lgan diffuzion sharbat tarkibida turli qo’shilmalar bo’ladi, shuning uchun 
ham u tozalanadi. Tozalangan sharbat vakuum — apparatlarda kristallar hosil 
bo’lgunga qadar quyuqlashtiriladi. Kristallar sharbatning kristallashmagan qismidan 
sentrifugalarda ajratiladi. Hosil bo’lgan kristallar yuviladi (oqartiriladi), quritiladi, 
elokdan o’tkaziladi (kattaligiga qarab saralanadi) va idishlarga joylanadi. Olingan 
qand hom ashyoning 14—15% ini tashqil etadi.