Donni saqlash va dastlabki ishlash texnologiyasi

o‘rnatish: 
a) grechixa; b) tariq: 1-val; 2-deka. v) ikki dekali valtsedeka
 
stanogi.
 
236

---

Deka valning yonboshiga yoki pastki chorak qismiga o‘rnatiladi (91 -
rasm,b). Bunda ishchi zona pona shaklida bo‘lib, oraligi esa material qabul
qiladigan qismidan chiqariladigan qismiga tomon torayib boradi. 
Yormalarni sayqallash va jilo berish texnologiyasi
Yormalarni 
sayqallash 
jarayonining 
maqsadi, 
ularning 
inson 
organizmida tez hazm bo'lish xususiyati va iste’mol qimmatini oshirishdir. 
Mag‘iz yuzasiga abraziv yuzali ishchi organlar ta’siri ostida sayqal 
beriladi. 
Sayqallash jarayonida oqlangan don yoki oqlanmagan mayda donlar 
уuzasidagi meva, urug qobiqlari, qisman aleyron qatlam va murtaklari 
ajratib olinadi. Suli donidan esa tuklari ham tozalanadi. 
Nomerli yormalar tayyorlashda mayda don zarrachalariga sharsimon 
shakl beriladi. Yormalar yuzasidagi qobiqlarni ajratib olish natijasida, 
uning inson organizmida yaxshi hazm bo‘lish xususiyati ortadi. Murtak 
ajratilganda esa, yormada yog‘ moddasi kamayib, u uzoq saqlanganda taxir 
mazaga ega boTishining oldi olinadi. 
Don mag‘ziga qancha ko‘p ishlov berilsa, undagi kul moddasi va 
kletchatka shuncha kamayadi. 
Don meva, urug‘ qobiqlari va aleyron qatlamlarini ajratish natijasida 
olingan yormadan taom tayyorlanganda endospermga nam tez singib, uni 
pishirish vaqti qisqaradi, tayyor taomning sifati ortadi.
Suli mag‘ziga ishlov berishda, uning ustki qatlamidagi tuklarni tozalab 
tashlash talab etiladi, chunki 
u 
yormaga yoqimsiz tain beradi. Bundan 
tashqari 
u 
kletchatka bo‘lib, inson organizmida hazm bo‘lmaydi, shuning 
uchun, oqlangandan so‘ng uning ustki qatlamidagi, meva, urug‘ qobiqlari 
va murtak ajratib tashlanadi. Sayqallangan suli yormasining mag‘zi silliq 
va tiniq rangli bo‘ladi. 
Guruch yormasi endospermiga rang berish uchun u meva, urug‘ 
qobiqlari va aleyron qatlamlardan tozalanadi.
Sayqallangan guruch yormasi oq rangli, biroz kepak bilan qop langan, 
g‘adur-budur yuzaga ega bo‘ladi. 
237

---

Yorma ishlab chiqarishda ikki xil sayqallash jarayoni amalga 
oshiriladi: 
-butun mag‘izni sayqallash: 
-
nomerli sayqallangan yormalar ishlab chiqarishda arpa, bug' doy, 
makkajo'xori donlarining maydalangan mag‘izlarini silliqlash va ularga 
yumaloq shakl berish. 
238

---