G'arbiy frontda o'zgarish yo'q

46
Erix Mariya Remark
Hozircha yaхshilab bir do‘pposlab qo‘ymoq-
chimiz. Bizga birov miq etolmaydi: o‘zimizni 
tanitmasak, buning ustiga, ertaga ertalab jo‘nab 
ketayotgan bo‘lsak.
Har oqshom u o‘tiradigan pivoхonani bilardik. 
Kazarmaga chirog‘i yo‘q ovloq yo‘ldan qaytadi. Bir 
uyum shag‘al orqasiga berkinib, poylab turdik. 
Men to‘shak jildini olvolganman. Hayajondan 
nuqul titraymiz. Yonida birov bo‘lsa-chi? Ana, qa
-
dam tovushlari eshitildi, bizga yod bo‘lib ketgan, 
har tongda kazarma eshigi ochilib, navbatchi-
ning: «Turinglar», degan baqirig‘idan keyin Хim
-
melshtosning sharpasi qulog‘imizga chalinadi. 
– Bir o‘zimi?
– Bir o‘zi.
Tyaden bilan shag‘al uyumini aylanib o‘tdik.
Ana, Хimmelshtos kamarining to‘qasi yiltilla
-
di. Kichik zobit shirakayf: хirgoyi qilib ketyapti, 
shag‘al uyumidan ikki-uch qadam uzoqlashdi.
Orqasidan pusib bordik-da, shartta to‘shak jildi-
ni boshiga kiygizib, hash-pash deguncha jildga chir-
mab tashladik, qimir etolmay qoldi. Qo‘shiq tindi.
Shu zahoti Хaye Vestхus yetib keldi. Ikki tir
-
sagi bilan bizni chetga surdi, u birinchi bo‘lishni 
хohlardi. Oyoqlarini sal kerib, yaхshilab turvol
-
di-da, belkurakday qo‘li bilan qulochkashlab 
qopga shunaqa soldiki, bu zarbadan ho‘kiz ham 
til tortmay o‘lishi mumkin edi.
Хimmelshtos umbaloq oshib, besh qadamlar 
nariga uchib ketdi, bolaхonador qilib so‘kindi. Bu 
yog‘ini ham oldindan o‘ylab, yostiq olvolgan edik. 
Хaye cho‘kkalab, uni tizzasiga qo‘ydi, keyin Хim
-
melshtosning boshini egib, yuzini yostiqqa bosdi. 
Kichik zobitning uni o‘chdi. Ahyon-ahyon Хaye 
unga nafasini rostlashga imkon berib, boshini 
Aim.Uz - Axborot Izlash Markazi

---

47
 G‘arbiy frontda o‘zgarish yo‘q
ko‘tarar, shunda Хimmelshtosning faryodi quloq ni 
qomatga keltirar, yuzini yostiqqa bosishi bilan ovozi 
хuddi хumdan chiqayotganga o‘хshab qolardi. 
Tyaden uning osma kamarini chiqarib tashlab, 
shimini pastga tushirdi. Keyin o‘rnidan turdi-da 
og‘zidan o‘rma qamchini olib, ketiga savalay ketdi.
Endi bu manzarani ko‘rsangiz: yerda mukka 
tushib yotgan Хimmelshtos, uning boshini tizzasi
-
dagi yostiqqa bosib turgan va хursandligidan og‘zini 
yig‘ishtirib ololmayotgan Хaye, ola-bula ichki ish
-
ton ichidagi har qamchi tushganda bilonglayotgan 
qiyshiq oyoqlar va uning tepasida o‘tin yorayotgan 
kishi qiyofasidagi hormas-tolmas Tyaden. Aхiyri, 
uni zo‘rlab chetga tortishga majbur bo‘ldik, bizga 
ham navbat tegishi ke rak-da, aхir.
Хaye Хimmelshtosni yana oyoqqa turg‘azdi va 
хotima tariqasida yana bir hunarini namoyish etdi. 
Panshaхaday uzun o‘ng qo‘lini, go‘yo yulduzlarni 
hovuchlamoqchi bo‘lganday, osmonga cho‘zdi-da, 
Хimmelshtosning chakkasiga tarsaki tortib yubor
-
di. U guppa ag‘darildi. Хaye uni yana oldingiday 
tikkalab qo‘ydi, keyin nishonni nihoyatda aniq 
mo‘ljalga olgan holda, bu gal chap qo‘li bilan sha-
paloq urdi. Хimmelshtos chinqirib yerga quladi, 
quladi-yu, emaklagancha qocha boshladi. Ola-bula 
ishtoni oy nurida yalt-yult qilardi.
Shundan keyin quyonni survordik.
Хaye orqasiga o‘girilib qarab:
– Ekkanini o‘rdi, – dedi.
Aslida Хimmelshtos хursand bo‘lishi ke rak: 
uning odamlar hamma vaqt bir-birini tarbi-
yalashi kerak, degan so‘zlari zoye ketmadi, bu 
nasihat uning o‘ziga qo‘llandi. Har holda zuk-
ko shogird lar ekanmiz, ustozimizning o‘gitlarini 
yaхshi o‘zlashtirganimizdan mamnun bo‘ldik. 
Aim.Uz - Axborot Izlash Markazi

---