Harbiy-texnik instituti sh. X. Kamilov raqamli qurilmalar: kombinatsion, ketma-ketli



Download 3,4 Mb.
Pdf ko'rish
bet8/67
Sana02.07.2022
Hajmi3,4 Mb.
#730893
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   67
Bog'liq
fayl 1936 20210924

 
Nazorat savollari: 
1.
Mantiqiy funksiya nima? 
2.
Bul algebrasi teoremalari tariflang. 
3.
Mukammal diz’yuniktiv normal shakl nima? 
4.
Mukammal kon’yuniktiv normal shakl nima? 
5.
Elementar mantiqiy funksiyalar nimani ifodalaydi? 
6.
Qanday mantiqiy elementlar mavjud? 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
II BOB. MANTIQIY QURILMALARNING LOYIXALASH 
ASOSLARI


22 
2.1. Mantiq algebrasi teoremalari yordamida mantiqiy funksiyalarni 
miniumlashtirish 
Mantiqiy funkitsyalarni miniumlashtirishning ko‘rinuvchi yo‘li ma’lum bul 
algebrasi qonunlarini ketma-ket qo‘llanishi. Miniumlashti-rishning bunday yo‘li 
algebraik deb nomlanadi. Mantiqiy funksiyani algebraik miniumlashtirishning
namunaviy usullari: 
a) birinchi standart shakldagi hadlarni birini yoki bir hil turdagi hadlarni 
qo‘shish. (x+x+…= x) bo‘lganligi uchun mavjud bo‘lgan x ga bitta yoki bir 
nechta xuddi shunday hadlarni qo‘shish 
y=f(x
1
,x
2,..
x
n

tenglama haqoniyligini 
o‘zgartirmaydi.
b) funksiyani alohida hadlarini (x+x) ga ko‘paytirish, bu erda (x) 
o‘zgaruvchan (x
1
, x
2
...x
n
)
biri yoki bu o‘zgaruvchanlarning funksiyani ham 
bo‘lishi mumkin. Chunki (x+x)=1 bo‘lganligi uchun bunday ko‘paytirish birlamchi 
va olingan tenglamalarning tengligini buzmaydi; 
v) distributivlik qonunini qo‘llash orqali (x+x) qo‘shiluvchilarni ajratish, 
ikki ko‘paytiruvchilar orqali yig‘mani ifodalashdan keyin, ulardan biri (x+x) 
ko‘rinishda bo‘lib qoladi, chunki (x+x)=1 teng; 
g) yelimlash va singish qonunlarini qo‘llanishi. Barcha imkoni bo‘lgan 
o‘zgartirishlardan so‘ng ortiqcha hadlarga ega bo‘lmagan va miniumga keltirishi 
imkoni bo‘lmagan funksiya olinadi. Funksiyani bu ko‘rinishi yechimga ega 
bo‘lmagan deb nomlanadi. Mantiqiy funksiya bir necha yyechimga ega bo‘lmagan 
shakllarga ega bo‘ladi. 
Misol.1. Quyidagi ko‘rinishdagi mantiqiy funksiyani algebraik miniumga 
keltirish orqali o‘zgartirish kerak
1 2 3
1
2 3
1 2
3
1 2 3
у х х х
х х х
х х х
х х х




Bu erda
a= x
1*
x
2*
x
3
yig‘indiga yana xuddi shunday ikkita yig‘indilarni 
qo‘shsak 2.1. tenglik haqoniyligi buzilmaydi. 
1 2 3
1
2 3
1 2
3
1 2 3
1 2 3
1 2 3
у х х х
х х х
х х х
х х х
х х х
х х х






2.1. 
Distributivlik qonunini qo‘llash orqali hadlarni guruhlaymiz: 


23 
1
1 2
2 3
2
2
1 3
3
3
(
)
(
)
(
)
у х х х
х
х х х
х
х х х
х

 

 

Bu erdan
1 2
2 3
1 3
у х х
х х
х х



2.2. 
Bu yozuvning shakli yyechimga ega bo‘lmaydi. 2.1. rasmda 2.2. formulani 
amlga oshiruvchi mantiqiy qurilmani sxemasi keltirilgan. 
Yyechimga ega bo‘lmagan shaklni bir turdagi elementlar asosida
keyinchalik o‘zgartirilishi mavjud bo‘lgan mantiqiy elementlarga bog‘liq bo‘ladi. 
Masalan, 2.2. shakldagi mantiqiy funksiyani (VA-EMAS) elementlarda amalga 
oshirish uchun 2.2. tenglamani kon’yuksiya inkori sifatida keltirilishi kerak. De 
Morgan qoidasini qo‘llab quyidagi tenglamani olamiz 
1 2
2 3
1 3
1 2
2 3
1 3
(
) (
) (
)
у х х
х х
х х
х х
х х
х х






1 2
2 3
1 3
у х х
х х
х х



2.1. rasm 
2.Masala. Bul algebrasi qoidalarini qo‘llab quyidagi mantiqiy funksiyani 
miniumga keltiramiz
3
3
3
2
1
3 2 1
2 1
2
1
у х х х
х х х
х х х
х х х




2.3. 
Yig‘indi 
a= x
1*
x
2*
x

xuddi shundayni qo‘shib va distributivlikni qo‘llab 
tenglama hadlarini guruhlaymiz: 
3
1
2
3
3 2 1
2
1
3 1
2
3 2 1
2
3 1
(
)
(
)
у х х х
х х х
х
х х х
х
х х х
х х
х х








2.4.


24 
Ohirgi ikkita hadlarga de Morgan qoidasini qo‘llab, kon’yuksiya 
operatsiyasidan diz’yunksiyaga o‘tib, quyidagini olamiz: 
3 2 1
3
2
3
1
(
) (
)
у х х х
х
х
х
х





2.5. 
YAna de Morgan qoidasini qo‘llab 2.5 tenglamada inversiyalar orasida 
diz’yunksiya operatsiyasidan o‘tib, olamiz 
3 2 1
3
2
3
1
(
) (
)
у х х х
х
х
х
х





2.6. 
2.6.ni yana o‘zgartirishlari quyidagi ko‘rinishga olib keladi 
3 2 1
3
3 2
3 1
2 1
3 2 1
3
3 2
3 1
2 1
3 2 1
3
2 1
(1
)
у х х х х
х х
х х х х
х х х х
х х
х х
х х
х х х х
х х

 









 
2.7. 
2.7.ning inversiyali hadiga de Morgan qoidasini qo‘llab, olamiz 
3 2 1
3 2 1
у х х х
х х х


yoki
3
2
1
3 2 1
(
)
у х х х
х х
х



Natijada birlamchi funksiyaning yyechimga ega bo‘lmagan shaklini olamiz 
3
2
3
1
3 2 1
у х х х
х х
х х



2.8. 
2.8.
Strukturaviy formulaning sxemali yechimi 2.2. rasmda keltirilgan.
2.2. rasm. 

Download 3,4 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   67




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish