Harbiy-texnik instituti sh. X. Kamilov raqamli qurilmalar: kombinatsion, ketma-ketli

to
‘
plam 
nomeri 
x
3
 
x
2
 
x
1
 
F 
0 
0 
0 
0 
0 
1 
0 
0 
1 
0 
2 
0 
1 
0 
0 
3 
0 
1 
1 
1 
4 
1 
0 
0 
0 
5 
1 
0 
1 
1 
6 
1 
1 
0 
1 
7 
1 
1 
1 
1 
Funksiyani jadval usulidagi ko‘rinishidan algebraikka o‘tish oson. Bunday 
shaklda mantiqiy funksiyani miniumlashtirish maqsadida turli o‘zgartirishlar engil 
amalga oshiriladi. Algebraik ko‘rinishdagi bul funksiyalari ikkita shaklga ega: 
mukammal diz’yunktiv normal shakl (MDNSH) va mukammal kon’yunktiv 
normal shakl (MKNSH). 
Bul funksiyalarini MDNSH ko‘rinishda tasavvur etish uchun minterma 
tushunchasi bilan tanishish kerak bo‘ladi. Minterma deb, inversi yoki u siz olingan 
har qanday o‘zgaruvchanlarning ko‘paytmasini tashkil etuvchi har qanday 
mantiqiy kombinatsiya nomlanadi. Masalan, ikki o‘zgaruvchanli funksiya uchun 
4ta minterma yozish mumkin:
2
1
o
m
x x


 
,
2
1
1
m
x x

 
,
2
2
1
m
x x

 
,
2
1
o
m
x x
 
.
Uchta o‘zgaruvchan uchun 8 ta minterma yozish mumkin. 
Shunday qilib, ushbu mantiqiy funksiyani mintermalarining maksimal soni 
uning to‘plammga bog‘liq. Jadval ko‘rinishida berilgan har qanday mantiqiy 
funksiyaning to‘plamini (nabor) minterma ko‘rinishida inversiyasiz agar 1 teng 

---

13 
bo‘lsa va inversiyali agar u 0 teng bo‘lsa yozilishi mumkin. Mintrema indeksi 
jadval dagi to‘plam nomeridir. 1.5. jadvalga qaytib berilgan F funksiya uchun 
barcha mintermalarni yozamiz:
3
1
2
o
x
m
x x




 
,
3
1
1
2
x
m
x x



 
, 
3
1
2
2
x
m
x x



 
, 
3
1
3
2
x
m
x x


 
, 
3
1
4
2
x
m
x x



 
,
3
1
5
2
x
m
x x


 
,
3
1
6
2
x
m
x x


 
, 
3
1
7
2
x
m
x x

 
. 
Mantiqiy funksiyani MDNSHda tasavvur etish uchun quyidagi amalarni 
bajarish kerak: 
1.
Haqiqiylik jadvalidan