S sh. Xabibullayev, S. A. Djumayev defektoskopiya va diagnostika

Magnit lentalari 
(ML)
. 
ML magnitografik defektoskopiyada 
ishlatiladi. Ushbu lentalar bir va ko‘p qavatli bo‘ladi. Ko‘pincha 
ikki qavatli, ya’ni nomagnit asosdan iborat (lavsan, atsetilsellulo-
za va hokazo) hamda asosi yaxshigina adegeziyani ta’minlaydigan 
lokka singdirilgan temir oksidi kukuni holidagi faol magnitli qa-
vatli lentadan foydalaniladi.
Magnit lentalarni eni 50 va 75 mm holatida ishlab chiqariladi 
va choklarning payvandlangan yerlarini nazorat qilishda ishlatila-
di. Lentadagi magnit maydoni tarqalishining tushirilgan tasviri 
magnitografik defektoskop bilan aniqlab olinadi. Ikkita magnit 
kallagidan iborat (magnitofon ovoz chiqarib beruvchi magnitli 
kallagi kabi) defektoskopning o‘qish bloki yordamida lentaga yo-
zilgan ma’lumotlar elektrik signallarga aylantiriladi va uni ovozi-
ni sozlash hamda baland qilish uchun elektron blokka uzatiladi. 
Yozilgan ma’lumotlarni vizualizatsiyalashni elektron-nurli quvur-
cha orqali amalga oshiriladi va ekranda defektning ko‘rinuvchan 
tasviri (televizion) hosil bo‘ladi.
6.2. Magnitli defektoskopiya (MD), 
magnitli-kukunli usul (MKU)
Magnitli defektoskopiya
– buzmasdan magnitli nazorat usuli 
bo‘lib, ferromagnitli materiallardan yasalgan obyektlarning uzu-
nasiga paydo bo‘ladigan nuqsonlarini topishga mo‘ljallangan.
Usulning mohiyati shundaki, magnit maydon tarqalishini ush-
bu nuqson yaqinida aniqlash.
Nuqsoni bo‘lmagan va shakli juda o‘zgarmagan nazorat 
obyektini bir jinsli magnit maydoniga joylashtirilganida magnit 
oqimi F
M
– obyektdan uzoqqa chiqmasdan kam qarshiligi bo‘lgan 
materialning yo‘lidan o‘tadi (6.2.1-rasm, a). 

---

41
F
0
F
0
F
N
F
M
∆
F
D