|
Foydalanilgan adabiyotlar
1.
Aripov M. Internet va elektron aloqa asoslari. –
T.:«Universitet». 2000.
2.
Ahmedov A., Taylaqov N. Informatika. AL va KHK uchun darslik. –
T.: O`zbekiston, 2002. 2– nashri. (2004.3–nashri).
3.
G‘ulomov S.S. va boshqalar. Axborot tizimlari va texnologiyalari: ta
labalari uchun darslik /Akademik S.S. G‘ulomovning umumiy tahriri
ostida. – «Sharq», 2000.
934
ФИО автора:
Lapasova Muslima O’ktam qizi
Jizzax “SAMBHRAM” universiteti B.Science (IT)yo’nalishi 105-guruh talabasi
Название публикации:
«AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA AXBOROT
OLAMI»
Annotatsiya
Axborot texnologiyalari ma’lumotlarni boshqarish va qayta ishlash texnologiyalaridir.
Axborot texnologiyalari majmuini kompyuter,aloqa tizimi, ma’lumotlar ombori,bilimlar
ombori va u bilan bog’liq faoliyat sohalari tashkil qiladi. Bugungi kunda axborot
texnologiyasi shartli ravishda “saqlovchi ratsionallashtiruvchi,yaratuvchi”turlarga ajratish
mumkin. Ratsionallashtiruvchi axborot texnologiyalariga chiptalar buyurtma qilish
mehmonxona hisob-kitoblari tizimlari misol bo’la olishi bilan dolzarb masaladir.
Tayanch so’zlar
;
Axborot olami, ratsionallashtiruvchi axborot,axborot xossalari,axborotlashgan jamiyat.
Axborot texnalogiyalarining xozirgi zamon taraqqiyoti hamda yutuqlari fan va
inson faoliyatining barcha sohalari axborotlashtirish zarurligini ko’rsatmoqda .
Maqolamni asosiy maqsadi:
Jamiyatni
axborotlashtirish
Respublikasi
xalqi
turmush
darajasining
yaxshilanishiga ijtimoiy ehtiyojlarning qondirilishiga,iqtisodning o’sishiga hamda fan-
texnika taraqqiyotining jadallashishiga xizmat qiladi.
Jamiyatni axborotlashtirish jarayoni 5ta asosiy yo’nalishga ajratish mumkin .
Mehnat texnologiyasi va ishlab chiqarish jarayoni vositalarini kompleks
avtomatlashtirish.
Ilmiy tadqiqotlar,loyihalash va ishlab chiqarish axborotlashtirish.
Tashkiliy iqtisodiy boshqarishni axborotlashtirish.
Aholiga hizmat ko’rsatish sohasi axborotlashtirish.
Ta’lim va kadrlar tayyorlash jarayonini axborotlashtirish.
935
Bugungi kunda ishtimoiy turli ko’rinishdagi axborotlar majmuasi keng va
rivojlangan bo’lib uning jamiyatda tutgan o’rni behisobdir.Oxirgi davrda axborotli
muxitda katta o’zgarishlar bo’lib bormoqda.Ana shu o’zgarishlar qog’ozsiz
texnalogiya zaruriyatni keltirib chiqaradi. Bu esa o’z navbatida axborot olamine
yanada keng rivojlanishiga sabab bo’ladi.Axborotni muxitning kelajakda inson
hayotida o’rni va ahamiyati,bugungi holatdan ancha yuqori bo’lishi lozim .
Respublikamizda axborotlashtirish keng yo’lga qo’yilishi bilan undagi har bir
fuqaro kerakli paytda, kerakli miqdorda kerakli sifatda olish imkoniyatlar ochilmoqda.
Respublikamizdagi
viloyatlar,shaxarlar
tumanlarga
qarashli
korxonalar
tashkilotlar va muassasalar zamonaviy kompyuter texnikalari bilan jihozlanib ular
maxsus qurilmalar yordamida axborotlarni uzatish va qabul qilish imkoniyatiga ega
bo’lmoqda.Insonning iqtisodiy ekalogik siyosiy va boshqa sohalarda fikrlash
doirasining kengayishi axborotli muhitining sifat va miqdor jihatdan yangi xususiyatga
ega bo’lgan axborotli muxitning kelib chiqishiga sabab bo’lmoqda.
Inson yashaydigan dunyo turli moddiy va nomoddiy obyektlar, shuningdek ular
o’rtasidagi o’zaro aloqa va o’zaro ta’sirlarda ya’ni jarayonlardan tashkil topgan.
Sezgi a’zolari, turli asboblar va boshqalar yordamida qayd etiladigan tashqi dunyo
dalilari ma’lumotlar deb ataladi.Ma’lumotlar aniq vazifalarni hal etishda zarur va
foydali deb topilsa axborotga aylanadi.
Demak ma’lumotlarga u yoki bu sabablarga ko’ra foydalanilmayotgan yoxud
texnik vositalarda qayta ishlanayotgan,saqlanayotgan,uzatilayotgan belgilar yo yozib
olingan ko’rsatuvlar sifatida qarash mumkin.
Agar bu ma’lumotlarda u yoki bu sabablarga ko’ra foydalanayotgan,uzatilayotgan
belgilar yo yozib olingan kuzatuvlar sifatida qarash nmumkin.
Agar bu ma’lumotlardan biror narsa to’g’risidagi mavhumlikni kam darajaga
keltirish uchun foydalanish imkoniyati tug’ilsa ,ma’lumotlar axborotga aylanadi.
936
Demak amaliyotda foydali deb topilgan ya’ni foydalanuvchining bilimini
oshirgan ma’lumotlarnigina axborot deb atasa bo’ladi.
Axborotlashgan jamiyat.Jamiyatning ko’pchilik a’zolari axborot ayniqsa ,uning
shakli bo’lmish bilimlarni ishlab chiqarish ,saqlash qayta ishlash va amalga oshirish
bilan band bo’lgan jamiyat.
Axborotlashgan jamiyat haqida Olimlar turlicha fikr yuritadilar .Masalan Yapon
olimlari fikricha axborotlashgan jamiyatda kompyuterlashtirish jarayoni odamlarga
ishonchli axborot manbayidan foydalanish ,ishlab chiqarish va ijtimoiy sohalarda
axborotni qayta ishlashni yuqori darajada avtomatlashtirishni ta’minlash imkonini
beradi .
Jamiyatni rivojlantirishda esa harakatlantiruvchi kuch moddiy mahsulot emas
balki axborot ishlab chiqarish bo’lmog’i lozim .
Axborotlashgan jamiyatda nafaqat ishlab chiqarish ,balki butun turmush tarzi
qadriyatlar tizimi ham o’zgaradi .
Barcha harakatlar tovarlarni ishlab chiqarish va iste’mol etishga
yo’naltirilganishlab chiqariladi va iste’mol etiladi.
Bu hol aqliy mehnat ulushi oshishiga olib keladi.Insondan ijodiyotga qobiliyat
talab etiladi, bilimlarga ehtiyoj oshadi.
Axborotlashgan jamiyatning moddiy va texnologik negizini kompyuter texnikasi
va kompyuter tarmoqlari, axborot texnologiyalari telekommunikatsiya aloqalari
asosidagi turli hil tizimlar tashkil etadi.
Xulosa qilib aytganda ,axborot texnologiyasi o’zi uchun asosiy muhit bo’lgan
axborot tizimlari bilan bevosita bog’liqdir.Chunki axborot texnologiyasi axborot
tizimlarida mavjud bo’lgan ma’lumotlar ustida bajariladigan turli xil murakablikdagi
operatsiyalar ,amallar va algoritmlarni bajarishdan iborat bo’lgan tartiblashtirilgan
jarayonlarni o’quv mashg’ulotlarida targ’ib qilish va amalda bajarish ishlarini kuzatish
lozimdir.
937
Mikroelektronika ishlab chiqarish texnologiyasining rivojlanishi va o’ta kuchli
protsessorli kompyuterlarning yartilishi axborotlarni qayta ishlash imkoniyatlarini
kengaytirilib borilayotgan bir davrda talaba yoshlarni bilim, ko’nikma, malakalarini
shakllantirish lozim.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
