Тошкент ахборот технологиялари университети карши филиали ижтимоий-гуманитар фанлар кафедраси Х. Ж. Рузиев «Иқтисодиёт назарияси»

Миллий иқтисодиёт
-
барча тармоқлар ва соҳаларни, микро- ва
макродаражадаги 
иқтисодиётларни, функционал 
иқтисодиётни, кўплаб
инфратузилмаларни ўз ичига олган яхлит иқтисодиётдир.
Миллий хўжаликнинг таркиб
топган тузилиши ижтимоий меҳнат тақсимоти ривожининг натижаси ҳисобланади.
Макроиқтисодий жиҳатдан қаралганда миллий иқтисодиётнинг таркибий тузилиши
мамлакатда мавжуд бўлган ишлаб чиқариш ресурслари; уларнинг ижтимоий меҳнат
тақсимоти асосида ажралиб чиққан иқтисодий субъекглар ўртасидаги тақсимот ҳажми;
мазкур субъектлар ишлаб чиқариш ҳажмлари, миллий маҳсулотни ишлаб чиқариш,
тақсимлаш, айирбошлаш ва истеъмол қилиш жараёнларида шаклланувчи таркибий қисмлари
ўртасидаги муносабат сифатида намоён бўлади. Миллий иқтисодиётнинг таркибий
тузилишини содда кўринишда қуйидаги 1-чизма орқали тасвирлаш мумкин.
Миллий иқтисодиёт нормада фаолият юритиш ва барқарор ўсиши учун барча тармоқ
ва ишлаб чиқариш соҳаларининг ўзаро боғлиқлиги ва мувозанатли ривожланиши талаб
қилинади. Миллий иқтисодиёт таркибий тузилмасининг шаклланишида қуйидаги омиллар
таъсир кўрсатади: мавжуд бозор конъюнктураси, бозорлар сиғими ва монополлашув
даражаси, мамлакатнинг халқаро меҳнат тақсимотидаги иштироки, ишлаб чиқарувчи
кучларнинг ривожланиш даражаси, фан-техника тараққиётининг миқёслари, тавсифи ва
ривожланиш суръатлари, ишлаб чиқариш ресурсларининг сифати, ҳудудларнинг ер
майдонлари ва инфратузилма объектлари билан таъминланганлиги, экология ҳолати.
Миллий иқтисодиётда ишлаб чиқариш, хизмат кўрсатиш ҳажми ва уларнинг ўсиши
бир қатор кўрсаткичлар тизими орқали, микро- ва макроиқтисодий даражада аниқланиб,
таҳлил қилинади.
Макроиқтисодиёт
-
бу мамлакат миқёсида моддий ишлаб
чиқариш
ва
номоддий
соҳалариии
бир бутун қилиб бирлаштирган миллий ва жаҳон
хўжалиги