Ӛзбекистан Республикасы жоқары ҳәм орта арнаўлы билим министрлиги Қарақалпақ мәмлекетлик университети

 
5.4 Қаплама керамикалық буйымлар 
Қаплама керамикалық буйымлар имарат ҳәм иншаатлардыӊ ишки ҳәм сыртқы бетлерин 
безеўден тысқары оларды сыртқы факторлардан қорғаў мақсетинде де ислетиледи. 
Имаратлар фасадына қапланатуғы буйымлар.
Бул мақсетте пардозланған гербиш 
ҳәм таслар, ири ӛлшемли плиталар, фасад плиталары ҳәм гилем нусқасы керамикадан 
ислетиледи. 
Пардоз гербиш ҳәм таслар
имаратларды безеўден тысқары жүк кӛтериў мақсетинде 
әпиўайы гербиш пенен қосып териледи. Пардоз гербиш ҳәм таслар әпиўайыларынан реӊиниӊ 
тазалығы менен парықланады ҳәм стандарт ӛлшемлерде ислеп шығарылады. Олардыӊ реӊи 
тоқ қызылдан аш сары реӊге шекем болады. Пардоз гербиш ҳәм таслар толық ҳәм ковакли, 
ҳәр қыйлы фактура бетли болыўы мүмкин. Фактуралы гербиш ҳәм таслар бетин ангоблаў, 
глазурлаў, реӊли минералларды себиў усылында алынады. Гербиш ҳәм тасларды писириўден 
алдын арнаўлы металл үскенелер жәрдеминде тырнап релефли бет пайда етиў мүмкин. 
Пардоз гербиш ҳәм таслар фасадлардыӊ сыртқы қатарларына, вестибюллар, тротуарлар 
ҳәм басқа бӛлмелердиӊ ишки дийўалларына териў ушын ислетиледи. Имаратларды бундай 
усылда пардозлаў мийнет сарпын кемейттиреди ҳәм экономикалық тәрептен тежемли 
болады. 
Ири фасад ушын керамикалық плиталар
реӊли ҳәм реӊсиз, тегис ҳәм гедир-будыр 
ямаса рифленген, глазурланған ҳәм сырланбаған түрлерде ислеп шығарылады. Узынлығы 
490, 990, 1190 мм, ени 490 ҳәм 990 мм ҳәм қалыӊлығы 9-10 мм ӛлшемлерде таярланады. 
Плиталардыӊ суў сиӊдириўшеӊлиги 1% тен кем, суўыққа шыдамлылығы 50 циклден жоқары 
болыўы керек. 
Фасад ушын керамикалық плиталар
пластик ҳәм ярым қурғақ пресслеў 
усылларында таярланады. Фасад плиталары глазурланған ҳәм сырланбаған, тегис ҳәм релеф 

---

38 
бетли ҳалда 26 типте 292х192х9 мм ден 21х21х4 мм ге шекем ӛлшемлерде ислеп 
шығарылады. Стандарт бойынша басқа ӛлшемдеги плиталарды ислеп шығарыў рухсат 
етиледи. Плиталардыӊ суў сиӊдириўшеӊлиги 5 ҳәм 7-10% болыўы мүмкин. Суўыққа 
шыдамлығы 35 ҳәм 50 цикл болады. 
Плиталар гербишли имаратлардыӊ, темирбетон панеллердиӊ, цоколлардыӊ сыртқы 
тәрепин безеўде, жер асты жолларын қаплаўда ислетиледи. (5.4-сүўрет).