Kafedrasi abdullayev utkir azimovich

 
Кўрсаткичлар
Миллий даромад
Ишсизлик
Мўътадил талаб
инфляцияси
Ўсади
Камаяди
Харажатлар ўсиши
билан келиб чиқадиган
инфляция
Камаяди
Ўсади
Гиперинфляция
Кескин камаяди
Кескин ўсади
2-rasm. Inflyatsiyaning milliy daromadga ta’siri haqida 
ma’lumot
142
 
142
Rasm muallif tomonidan tuzildi. 

---

 
Rasmda qayd etilgandek, inflyatsiya milliy daromadga va ishsizlikka keskin 
ta’sir ko’rsatadi. Ya’ni, yuqoridagidek,ularning salmog’i o’sish yoki pasayish 
tendentsiyasiga ega bo’ladi. 
Inflyatsiyani keltirib chiqaruvchi birinchi sabab
– 
mamlakatda bozor 
mexanizmlarining to’liq joriy etilmasligi, davlatning byudjet daromadlari va 
xarajatlari ustidan monopol tartibini joriy etishi hisoblanadi. Bunda davlat 
byudjetining daromadlaridan ortiqcha bo’lgan xarajatlar, ya’ni byudjet taqchilligi 
muomalaga qo’shimcha pullar chiqarish yo’li bilan qoplanadi. Byudjet 
taqchilligini qoplash uchun muomalaga chiqarilgan pullar tovar moddiy 
qiymatliklari bilan ta’minlanmaganligi oqibatida mamlakatda inflyatsiya 
darajasining ortishiga olib keladi.
Ikkinchi sababi
 – 
asossiz ravishda ish haqi va boshqa to’lovlarning oshirilishi, 
ushbu to’lovlar davlat byudjeti xarajatlari tarkibida qo’zda tutilmagan bo’lsa, 
muomalaga qo’shimcha emissiya hisobiga amalga oshiriladi. Buning natijasida 
iqtisodiyotda tovarlar va xizmatlarning bahosi oshadi va inflyatsiya darajasi ortib 
boradi. 
Uchinchi sababi
– 
mamlakatda ishlab chiqarilayotgan tovarlarning eksport 
qilish darajasining pastligi va import darajasining yuqoriligi bilan ifodalanadi. 
Mamlakatga kirib kelayotgan import tovarlar hisobiga xorijiy valyutalarning 
chetga oqib ketishi yuz beradi, natijada mamlakatda ishlab chiqarilayotgan tovarlar 
nafaqat tashqi ehtiyojlarni, balki ichki ehtiyojlarni qondirishga ham xizmat qilmay 
qo’yadi. Buning oqibatida milliy valyutaning sotib olish qobiliyati taboro 
salbiylashib, inflyatsiya darajasi ortib boradi.
O’zbekiston Respublikasida so’nggi yillarda inflyatsiyani jilovlashga 
muvaffaq bo’lindi. Pul-kredit siyosatini amalga oshirishda, asosiy
e’tibor, 2017 yilning birinchi yarmida tijorat banklari tomonidan kreditlash 
hajmlarining keskin oshirilishi natijasida yuzaga kelgan monetar omillar ta’sirini 
kamaytirish hamda valyuta siyosatini erkinlashtirish jarayonidagi inflyatsion 
xatarlarning oldini olish asosiy vazifa bo’ldi.