www.ziyouz.com kutubxonasi
92
sovug‘ida olib ketib bo‘lmasligi aniq.
Hamida bonu Humoyunga ajdahoday og‘iz ochib kelayotgan xavf-xatarning butun
dahshatini endi ko‘z oldiga keltirdi. Beshikdagi Akbarni quchoqlab, yuzini bolaning yuziga
bosib xayrlashdi-yu, Humoyunning ketidan hovliga chopib chiqdi. Ko‘z yoshlarini kafti
bilan artib Humoyunning yoniga keldi:
— Ayting, menga ham ot keltirsinlar!
Bu orada Hasan eshik og‘aning xotini Oysha bibi ham otlanib, tayyor bo‘lib turgan edi.
Qirqtacha erkak orasida shu ikki ayol g‘o‘ra qorni qayirib urayotgan izg‘iringa qarshi
yurib, oqshom g‘ira-shirasida Sarimastungdan chiqdilar-u shimoli sharqdagi qorli
tog‘larga qarab yo‘l oldilar. Havo nihoyatda sovuq. Kechasi tog‘ etagidagi o‘rmonzorga
yetganlarida tun qorong‘isi juda quyuqlashib ketdi. Aylanma tog‘ so‘qmog‘ini topish qiyin
bo‘lib qoldi.
— Odamlar ham juda sovqotdi, — dedi Turdibek.— Hazratim, to‘xtab bir gulxan
yoqsakmikin?
— Pastdan bizni quvib kelayotgan bo‘lsalarchi? — dedi Humoyun. — gulxan yorug‘i bizni
tutib bergay. Tepalikdan oshib, panaroq joy topmog‘imiz kerak.
Tepalik bo‘lib ko‘ringan joy ancha baland dovon ekan. Qor urib turibdi, yurish qiyin, otlar
hansiraydi. Ravshan ko‘kaning oti sirg‘anchiq joyda yiqilib, orqa oyog‘i qirrali toshga
shunday qattiq urildiki, cho‘loqlab, yurolmay qoldi. Ravshanbek otdan tushib uni
yetaklab bora boshladi.
Tun yarmidan oshganda dovondan naridagi qoyatoshlar panasiga o‘tib, qor uncha
tegmay qorayib turgan tog‘ kamarlari oldida to‘xtadilar. Yigitlar birpasda o‘tin olib kelib
gulxan yoqdilar. Bu o‘rmonda bolut daraxti ko‘p edi, uning archanikini eslatadigan nina
barglari xo‘l bo‘lsa ham gulxanda charsillab yonardi. Atrofga sal yorug‘ tushgandan keyin
tog‘ pistasining daraxtlari ham ko‘rindi, yigitlar uning olovi taptlik bo‘ladi deyishib,
qurigan shoxlarini sindirib gulxanga tashladilar. Humoyun bilan Bayramxon uchun
yetovda to‘rtta salt ot bor edi. Humoyun shulardan birini Ravshanbekka berdi.
— Cho‘loq ot endi yo‘lga yaramagay, uni so‘yinglar, — deb buyurdi.
Odamlar kechki ovqatni yeyishga ulgurmay yo‘lga chiqishgan, hozir ularni ochlik ham
qiynamoqda edi. So‘yilgan otning go‘shtini pishirish uchun qozon topolmadilar.
Bayramxon bolut novdalarini pichoq bilan tozalab, six o‘rnida ishlatdi-da, ot go‘shtining
yaxshi joylaridan pista cho‘g‘ida kabob qildirdi. Navkarlar ot go‘shtini dubulg‘alariga solib
gulxanda qovurib yedilar.
Hamida bonu och qolganini ham bilmas, ishtahasi yo‘q, beshikda qolgan bolasi ko‘z
oldidan ketmaydi. Sahar palla gulxandagi pista cho‘g‘ining issiq tapti elitib, o‘ltirgan
holda ko‘zi ilinibdi. Tushida o‘ng oylik Akbarni cho‘miltirayotgan emish. Bola sog‘,
quvnoq, «Xayriyat-ey, yonimda ekan, tuzalib ketibdi!» deb, quvonib ko‘zini ochsa,
atrofida qorli o‘rmon, gadir-budur qoyatoshlar, sovuqda diydirab turgan ot va xachirlar.
Voqelikka qaytdi-yu, ayrilq dardi yana yangilanib, birdan ko‘zlariga yosh qalqdi.
O‘sha kuni Javhar oftobachi boshliq o‘ttiztacha odam Qandahorda qolgan chodirlar,
boshqa zarur buyumlarni olib kelib, ularga qo‘shildilar.
— Sizlar juda vaqtida ketgan ekansizlar! — dedi Javhar. — Ketlaringdan ikki soat o‘tar-
o‘tmas mirzo Askariy katta qo‘shin bilan bostirib keldi. To‘rt tomonga izg‘ib sizlarni
axtardi. Bizdan so‘ragan edi, «ovga ketganlar», dedik. Keyin Akbar yotgan uyga kirdilar.
Xotinlari Saltanat begim ham birga kelgan ekanlar. Mohim enaga ikkovlarining oyog‘iga
yiqilib: «Akbarni o‘z farzandingiz o‘rnida ko‘ring!» deb iltijo qildi. Askariy dag‘alroq javob
bergan edi, Saltanat begim oraga tushdilar. Akbarni iliklariga olib erkalatdilar, «men
buni enagalari bilan o‘z tarbiyatimga ol-gayman», deb Qandahorga olib ketdilar. Buni
ko‘rib ko‘nglimiz sal tinchidi-yu, yashiriqcha yo‘lga chiqdik.
Humoyun va Akbar – Avlodlar dovoni (roman). Pirimqul Qodirov
Do'stlaringiz bilan baham: |