Transport inshootlarini loyihalash va

 

---

23 
 
2.3. Ko‘prik konstruksiyalarini hisoblash 
 
Loyihalashda  ko„prik  konstruksiyalarini  hisoblash  ketma-ket  ikki 
bosqichda olib boriladi: birinchi bosqichda hisobiy zo„riqishlar aniqlanadi, 
ikkinchi  bosqichda  esa  konstruksiya  elementlarining  kesimlari  chegaraviy 
holatlar bo„yicha hisoblanadi. 
Hisobiy  zo„riqishlarni  aniqlashdan  avval  tanlab  olingan  inshoot 
sxemasining  statik  hisobi  amalga  oshiriladi.  Statik  hisobda  eguvchi 
momentlarning, kesuvchi kuchlarning, burovchi momentlarning va boshqa 
zo„riqishlarning  ta‟sir  chiziqlarini  quriladi.  Ko„prik  konstruksiyalarini 
(to„sinlar,  fermalar  va  boshq.)  hisoblashda  kuch  uslubi  keng  qo„llaniladi. 
Bunda  zamonaviy  kompyuterlar  va  ishlab  chiqilgan  dasturlar    vositasida 
murakkab  sistemalarni  hech  bir  soddalashtirmasdan,  ayni  paytda 
konstruksiya  elementlarining  (masalan,  po„lat  oraliq  qurilmalaridagi 
fermalar  va  qatnov  qismi,  deformatsiyalangan  sxema  bo„yicha  va  boshq.) 
birgalikda ishlashini inobatga olib hisoblashga imkon beradigan matematik 
apparat  –  matritsalar  nazariyasidan  foydalaniladi.  Asosiy  sistema  sifatida 
noma‟lum  kuchlar  qo„yilgan  statik  aniq,  o„zgarmaydigan  sistema  qabul 
qilinadi.