Махсус таълим вазирлиги мирзо улуғбек номидаги


Чатишмасликни бартараф этиш методлари



Download 14,86 Mb.
Pdf ko'rish
bet270/302
Sana25.02.2022
Hajmi14,86 Mb.
#301830
1   ...   266   267   268   269   270   271   272   273   ...   302
Bog'liq
genetika va selektsiya asoslari

Чатишмасликни бартараф этиш методлари.
Ўсимликларда чатиш-
масликни бартараф этиш учун И.В.Мичурин бир қанча методларни ишлаб 
чиқди: ментор, олдиндан вегетатив яқинлаштириш, чанглар аралашмаси 
билан чанглаш ва бошқалар. 
Ўсимликнинг бир турини бошқасига олдиндан вегетатив яқинлаш-
тириш методи билан пайвандлаш тўқималар кимёвий таркибини, 
шунингдек генератив органларни ўзгартириш орқали турларнинг 
чатишишига имкон яратади, чунки бунда оналик ўсимлигининг 
уруғчисида чанг найининг ўсиш эҳтимоллиги ортади. Масалан, 
И.В.Мичурин рябина (четан) қаламчасини катта ёшдаги нок дарахтининг 
шохига пайванд қилиб, гуллаш даврида нок гулининг чанги билан 
рябинанинг бичилган гулларини чанглаб ва аксинча рябина чанглари 


504 
билан нок гули чанглатилган. Бу метод ёрдамида одатда чатишмайдиган 
турлар ўртасида дурагайлар олишга муваффақ бўлинган. 
Мичурин қўллаган методлардан яна бири воситачи – ментор методи 
бўлиб уни қўллашдан мақсад икки тур орасидаги чатишмасликни учинчи 
бир тур ёрдамида бартараф этишдир. Мичурин Россиянинг ўрта 
полосаларида ўса оладиган шафтоли навини яратишни мақсад қилиб 
қўйди. Бунинг учун у шафтолини совуққа чидамли монгол бодоми билан 
чатиштиришга ҳаракат қилди. Аммо бу ҳаракат зое кетди. Шунда 
Мичурин монгол бодомини чала маданий Давид шафтолиси билан 
чатиштириб дурагай олишга муваффақ бўлди. Олинган дурагай воситачи 
ҳисобланади. Сўнгра бу дурагай шафтоли билан чатиштирилди. 
Ўсимликларнинг ҳар хил тур ва тур хилларининг чанглар аралашмаси 
турларнинг чатишишига ёрдам бериши мумкин, чунки ҳар хил генотипли 
чанг найчаларининг ўзаро таъсирида уруғчида уларнинг ўсишига қулай 
шароит яратилиши мумкин. 
Генетик узоқ формалар дурагайларининг пуштсизлиги. 
Ядро ва 
цитоплазманинг мос келмаслиги натижасида генератив тўқималар ривож-
ланиши жараёнидаги митоз бузилиш, ҳамда мейоздаги хромосомалар 
конъюгациясининг бузилишлари хромосома тўпламлари мувозанатлан-
маган гаметаларнинг пайдо бўлишига сабабчи бўлиб одатда дурагай-
лардаги пуштсизликка олиб келади. Пуштсизликни бартараф қилишнинг 
методларидан энг самарадорлиги, кўп қўлланиладигани бу – амфиди-
плоиддир. 
Ҳайвонларнинг генетик узоқ дурагайларида кўп ҳолларда бир жинс 
пуштли бўлиб, бошқаси бепушт бўлади. Масалан, қўтоснинг (
Phoephagus 
grunniens
) қорамол билан бўлган дурагайларида урғочилари авлод беради, 
эркаклари эса пуштсиз бўлади. Бунда дурагай урғочиларни бошланғич 
турлардан биттаси билан қайта чатиштириш мумкин. 

Download 14,86 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   266   267   268   269   270   271   272   273   ...   302




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish