“Педагогика назарияси” ва “Педагогика тарихи” фанларини ўқитиш бўйича ўқув-методик мажмуа

695.
 
Синф-дарс тизимини қўллашда қандай камчиликлар кўзга 
ташланади?
Синф-дарс тизимини қўллашда қуйидаги камчиликлар кўзга ташланади: 
-
тизимнинг асосан билимларни ўртача даражада ўзлаштирувчи ўқувчилар 
учун мўлжалланганлиги; 
-
бўш ўзлаштирувчи ўқувчилар учун қийинчиликларнинг юзага келиши, 
бунинг натижасида кучли ўзлаштирувчи ўқувчилар қобилиятлари ривожланиш 
суръатининг ортга сурилиши;
-
ўқитувчи учун ўқитиш мазмуни ва ўқитиш суръатлари ҳамда методлари 
бўйича индивидуал ишларни ташкил этиш, ўқувчиларнинг индивидуал 
хусусиятларини ҳисобга олишда қийинчиликнинг юзага келиши;
-
катта ва кичик ёшли ўқувчилар ўртасидаги муносабатларнинг қарор 
топмаслиги. 
696.
 
 Турли даражадаги ақлий ривожланишга эга болаларни ўқитишга 
йўналтирилган табақалаштирилган таълим (танлаб ўқитиш) қачон пайдо 

---

129 
бўлган?
Турли даражадаги ақлий ривожланишга эга болаларни ўқитишга 
йўналтирилган табақалаштирилган таълим (танлаб ўқитиш) ХIХ аср охири ХХ 
аср бошлари (АҚШда Батов тизими, Европада Маингеймс тизими шакли)да 
пайдо бўлган. 
697.
 
Таълим тизимига 
“
Дальтон-режа” номи билан оммалашган
индивидуал таълим қачон жорий этилган?
“Дальтон-режа” номи билан оммалашган индивидуал таълим 1905 йили 
Дальтон шаҳри (Массачусетс штати)да ўқитувчи Елена Парк Херст томонидан 
биринчи бор қўлланилган. Мазкур таълим шакли лаборатория ёки устахоналар 
тизими деб ҳам аталади.
698.
 
“
Дальтон-режа” номли таълим шаклининг моҳияти нимадан 
иборат?
“Дальтон-режа” номли таълим шаклининг моҳияти қуйидагилардан 
иборат:
-
таълим самарадорлиги ҳар бир ўқувчининг имконияти, қобилиятига 
боғлиқ; 
-
ўқишни анъанавий ташкил этиш ўқувчининг мустақил ўқув 
фаолиятининг асоси ҳисобланади;
-
ўқитувчи фаолиятининг одоб билан ташкил этилиши, синф 
лабораториясининг устахоналар билан алмаштирилиши;
-
дарсларнинг бекор қилиниши;
-
янги материалнинг тушунтирилмаслиги, ўқувчиларнинг лаборатория 
(устахона)ларда топшириқ асосида мустақил шуғулланишлари ва зарур бўлган 
пайтда ўқитувчидан ёрдам сўрашлари.