Microsoft Word kr shaytanat4 ziyouz com doc

ХХIII б о б 
1 
Қиш чилласида қайноқ қор ёғишини кутган каби Асадбек ҳам, Манзура ҳам ўғилларининг 

---

Шайтанат (4-китоб). Тоҳир Малик 
www.ziyouz.com kutubxonasi 
246
соғайиб кетишига умид қилишарди. Чақирилган врачлар аниқ ташхис қўёлмай Асадбек 
қаршисида мулзам бўлишарди. Тўйнинг эртасига Абдураҳмон табибникига бориб келган Жалил 
ҳам тайинли гап айтмади. Табиб бериб юборган туркана дори озгина эм бўлгандай туюлди, 
ҳатто Абдулҳамиднинг бетларига қизиллик югурди. Лекин орадан кун ўтгач, аввалги аҳволига 
қайтди. Абдулҳамид ота-онаси, аҳли аёли ҳузурида ўзини тетик тутишга ҳарчанд уринмасин, 
тураридан ётари кўпайиб борарди. 
Асадбек Абдураҳмон табибнинг касаллик ҳақидаги мужмал жавобидан, кўргани келмаганидан 
нохушлик исини сезиб, юраги пораланди. «Худо хоҳласа отдек бўлиб кетади», деб Манзурани 
юпатса ҳам, бу юпанч сўзларига ўзи ҳам ишонмай борарди. Врачлардан бири «Бу касаллик 
бизга номаълум, Москвадан дўхтир чақирганингиз маъқул», дегач, Асадбек Иликога қўн-
ғироқ қилди. Тавсия этилган врач Абдулҳамидни кўр-гач: 
— Ҳамкасбларим адашишмаган, — деди. — Бу тропик безгак эмас, лекин шу турдаги 
касалликнинг бизда ҳали яхши ўрганилмаган тури. Москвада саккиз кишининг оғригани қайд 
этилган. 
— Тузалишганми? — Асадбек шундай деб сўра- ди-ю, кейин афсусланди. Ундан «Йўқ, 
ҳаммаси ўлган, сизники тўққизинчиси», деган жавобни кутиб, юраги пораланди. 
Врач унинг саволини эшитмагандай, жавоб қайтармади. 
— Бу касал юқумли эмас, фақат қондан ўтиши мумкин. 
— Қондан? Қандай қилиб? 
— Масалан игна орқали... ёки бирон дорига аралашиб... 
— Нима қилиш керак? 
— Энг яхши дори – умид, азизим, — деди врач. — Ўғлингиз ёш, бақувват, касални ўзининг 
қуввати билан ҳам енгиши мумкин. Олаётган дориларини эса давом эттириш зарур... 
Москвалик врачни кутиб олган Бўтқа уни иззат-икром билан кузатди. 
Асадбекнинг кўзига дунё қоронғу бўлиб турганида Жамшид кириб келди. У хожасининг аҳвол-
руҳиясини кўрибоқ изига қайтишга ошиқди. Лекин Асадбек унга рухсат беришга шошилмади. 
Ҳозир ёнида сирдош бўлмаса ҳам, бир одам ўтиришини истарди. Худди мотамни бошлаб 
юборгандай тумтайиб ўтириш ўзига ҳам таъсир қилиб: 
— Қаёқларда юрибсан? — деб сўради. 
— Красноярга бориб келдим... 
Бу гапдан кейин ғамнок Асадбек асл Асадбекка айлангандай бўлди. Жамшид сафари ҳақида 
батафсил маълумот бергач, афғонда ҳалок бўлганларнинг қабрларини зиёрат қилиб 
қайтганини ҳам айтди. 
Бу янгиликларни эшитган Асадбек ўйга толди. Қабр-лар билан қизиққан Хонгирейнинг 
мақсадини англагандай бўлди. У қорадорини шаҳардан шаҳарга, мамлакатдан мамлакатга олиб 
ўтишнинг турли йўлларини эшитган эди. Ҳатто қўйларга наша барглари едириб, 
қумалоқларини олиб ўтувчиларни ҳам биларди. Лекин бунақаси... Ҳатто ўликни тинч 
қўймасликлари... Асадбекнинг вужуди бир тўлғониб олди-ю, аммо ўзини босишга куч топди. 
Жамшид янгиликларини баён этиш жараёнида Хонгирейнинг мақсадини англаганига ишора 
қилганди. Шу сабабли Асадбек ўйлаганларини, гумонларини, хулосаларини унга ошкор 
қилмади. Фақат «Сергак бўлиб тур», деб огоҳлантирди. 
Жамшид кетгач, Асадбек унинг гапларини яна фикр тарозусидан бир-бир ўтказди. Унинг Селим 
билан яқин салом-алиги бўлмаса-да, қорадори билан шуғулланишини яхши биларди. 
Ҳосилбойвачча билан келишолмай юришидан ҳам хабардор эди. Ўтган йилги ғалвалардан сўнг 
унинг изини йўқотган эди. Бу йил кутилмаганда пайдо бўлиши, яна Кесакполвон билан ош-
қатиқ бўлишлиги сабабларини Асадбек ҳали тушуниб улгурмай, иш бу томонга айланибди. 
Маматбей «юраги чатоқ» деган бўлса, демак, Селимга биринчи сўроқ ҳам насиб этмайди. 
Милитсияга кўп гапларни айтиши мумкин бўлган одамнинг кўп яшашига йўл берилмайди. 
Бу масалада Асадбек янглишмаган эди. 

---

Шайтанат (4-китоб). Тоҳир Малик