Молиявий ҳисоботнинг концептуал асоси

Келгуси иқтисодий нафнинг эҳтимоллиги
4.40 
Тан олиш мезонларида эҳтимоллик тушунчаси ишлатилади, ва у модда билан боғлиқ келгуси 
иқтисодий нафни тадбиркорлик субъектига келиб тушиши ёки чиқиб кетишининг ноаниқлиги 
даражасини ифодалайди. Бу тушунча тадбиркорлик субъекти фаолият юргизаётган муҳитни 
тавсифлайдиган ноаниқликка мос келади. Келгуси иқтисодий наф оқими билан боғлиқ бўлган 
ноаниқлик даражаси молиявий ҳисоботлар тайёрланаётганда мавжуд бўлган далиллар асосида 
баҳоланади. Масалан, тадбиркорлик субъектига тегишли бўлган дебиторлик қарзининг тўланиши 
эҳтимоли мавжуд бўлса, тескари далиллар йўқлигида, дебиторлик қарзини актив сифатида тан 
олишга асос бўлади. Аммо, дебиторлик қарзларининг катта гуруҳида маълум даражада тўламаслик 
ҳоллари, одатда, эҳтимоли бор деб ҳисобланади; шунинг учун иқтисодий нафнинг кутилаётган 
камайишини ифодалайдиган харажат тан олинади. 
4
Ахборот агар у тўлиқ, бетараф ва хатоликдан ҳолис бўлса ишончли бўлиб ҳисобланади. 

---

Концепутал асос 
©
МҲХС Фонди 25
Баҳолашнинг ишончлилиги
4.41 
Моддани тан олишнинг иккинчи мезони – бу ушбу модданинг ишончли баҳоланиши мумкин бўлган 
таннарх ёки қийматга эга бўлишидир. Кўп ҳолларда, таннарх ёки қиймат тахминан баҳоланиши 
керак бўлади; асосли баҳолашларнинг қўлланилиши молиявий ҳисоботларни тайёрлаш жараёнининг 
муҳим қисмидир ва бу уларнинг ишончлилигини камайтирмайди. Лекин, модда асосли баҳолана 
олмаганида, у бухгалтерия баланси ёки фойда ва зарарлар тўғрисидаги ҳисоботда тан олинмайди. 
Масалан, судда ишни кўриб чиқишдан кутилаётган тушумлар актив ва даромаднинг таърифларига 
мос келиши ҳамда уларни тан олиш учун эҳтимоллик мезонига жавоб бериши мумкин; аммо даъво 
қилинаётган суммани ишончли баҳолаш иложи бўлмаса, у актив ёки даромад сифатида тан 
олинмаслиги керак. Бунга қарамасдан, даъво мавжудлиги тўғрисидаги маълумот изоҳлар, 
тушунтиришлар ёки қўшимча жадвалларда очиб берилиши керак. 
4.42 4.38 
бандида келтирилган тан олиш мезонларига маълум пайтда жавоб бермаган модда кейинги 
ҳодисалар ёки шароитлар натижасида кейинроқ тан олиниши мумкин. 
4.43 
Элементнинг муҳим хусусиятларига эга бўлган, лекин тан олиш мезонларига жавоб бермайдиган 
модданинг изоҳлар, тушунтиришлар ёки қўшимча жадвалларда очиб берилиши талаб этилиши 
мумкин. Бундай очиб бериш, молиявий ҳисоботдан фойдаланувчилар томонидан тадбиркорлик 
субъектининг молиявий ҳолати, фаолияти натижалари ва молиявий ҳолатидаги ўзгаришлар 
баҳоланиши учун модда тўғрисидаги ахборотга эга бўлиш ўринли деб ҳисобланганда, зарурдир.