O`zbekiston respublikasi xalq ta`limi vazirligi abdulla qodiriy nomli jizzax davlat pedagogika instituti

 

---

42 
An‟anaviy ta‟lim texnologiyasining afzalliklari
Ma‘lum ko‘nikmalarga ega bo‘lgan va aniq ma‘lum tushunchalarni, fanni 
o‘rganishda foydaliligi. 
O‘qituvchi tomonidan o‘qitish jarayonini va o‘qitish muhitini yuqori darajada 
nazorat qilinishi. 
Vaqtdan unumli foydalanish. 
Aniq ilmiy bilimlarga tayanish. 
Kamchiliklari: 
O‘quvchilar passiv ishtirokchi bo‘lib qoladilar. 
O‘qituvchining to‘la nazorati barcha o‘qituvchilar uchun motivatsiyani 
vujudga keltirmaydi. 
O‘quvchilar o‘qituvchi bilan bevosita muloqotga kirisha olmaydi. 
Eslab qolish darajasi hamma o‘quvchilarda bir xil bo‘lmaganligi sababli, 
guruh bo‘yicha o‘zlashtirish darajasi past bo‘lib qolishi mumkin. 
Mustaqil o‘rganish va echimlar qabul qilish uchun sharoitlar yaratilmaydi. 
Noan‟anaviy ta‟lim texnologiyasining afzalliklari
O‘qitish mazmunini yaxshi o‘zlashtirishga olib kelishi. 
O‘z vaqtida aloqalarning ta‘minlanishi. 
Tushunchalrni amaliyotda qo‘llash uchun shasroitlar yaratilishi. 
O‘qitish usullarining turli xil ko‘rinishlarini taklif etilishi. 
Motivatsiyaning yuqori darajada bo‘lishi. 
O‘tilgan materialning yaxshi eslab qolinishi. 
Muloqotga kirishish ko‘nikmasining takomillashishi. 
O‘z-o‘zini baholashning o‘sishi. 
O‘qituvchilarning predmetning mazmuniga, o‘qitish jarayoniga bo‘lgan ijobiy 
munosabati. 
Mustaqil fikrlay oladigan o‘quvchining shakllanishiga yordam berishi. 
Nafaqat mazmunini o‘zlashtirishga balki tanqidiy va mantiqiy fikrlashni 
rivojlanishiga yordam berishi. 
Muammolarni echish ko‘nikmalarining shakllanishi. 

---

43 
Kamchiliklari:
Ko‘p vaqt talab etilishi. 
O‘quvchilarni har doim ham to‘liq nazorat qilish imkoniyatining pastligi. 
Juda murakkab mazmundagi material o‘rganilayotganda ham o‘qituvchi 
rolining past bo‘lishi. 
Kuchsiz o‘quvchilar bo‘lganligi sababli kuchli o‘quvchilarning past baho 
olishi. 
O‘qituvchilarning o‘zi ham yaxshi rivojlangan fikrlash qobiliyatiga va 
muammolar echish ko‘nikmalariga ega bo‘lishining talab etilishi. 
Xulosa qilib shuni ta‘kidlash lozimki, noan‘anaviy ta‘lim texnologiyasi 
quyidagilarga imkon yaratadi: 
O‘z nuqtai-nazari va fikr-mulohazalarini aniq, ishonchli tarzda bayon qilishga 
o‘rgatadi, mustaqil fikrlash qobiliyatini rivojlantiradi. 
Axborot va uning manbalarini tadqiq qilish va baholashga o‘rgatadi. 
Yuzaga kelgan vaziyatlarning sabab-oqibatli munosabatlarini topish, tahlil 
qilish, aloqalarini aniqlashga o‘rgatadi. 
Muammolarni qo‘yish va ularning echimini topish qobiliyatlarini 
rivojlantiradi. 
Shaxslararo muloqot va mulohazalar yuritish malakalarini rivojlantiradi. 
O‘qituvchi va o‘quvchilarni ijodiy izlanishga undaydi. 
Yangi pedagogik texnologiyalarni pedagogik texnologiyalardan 
farqi bir 
butunlikda yondashish, loyihalashtira olish, oddiydan murakkabgacha ishlab 
chiqarish jarayoniga muvofiq yuqori natijalarga erishish yangi loyihalar tajribalar 
ustida ishlashligi bilan farq qiladi. 
Innovatsion so’zi inglizcha innaveshin so’zidan olingan 
bo‘lib yangiliklar 
kiritsh degan ma‘noni anglatadi. Innavatsion pedagogic texnologiyalarning 
maqsadi ta‘lim jarayonida interfaol usullarni qo‘llay bilishlikdir. Innavatsion so‘zi 
inglizcha so‘zdan olingan bo‘lib, inter-orasida, o‘rtasida degan ma‘nolarni 
anglatadi. Demak, 2 kishi orasida, jamoa o‘rtasidagi faollik degan ma‘noni kasb 
etadi. 

---

44 
Ilg’or pedagogik texnologiya ta’lim 
jarayonida bir butunlikdagi yondashish, 
yuqori natijalarga erishish borasidagi ilmiy-amaliy asoslangan loyihalarni tahlildan 
o‘tkazib, ularni qo‘llash maqsadida tashviqot ishlarini muntazam olib borilishini 
ta‘minlaydi. 
O‘qitish jarayonini oldindan loyihalashtirish zarur, bu jarayonda o‘qituvchi 
o‘quv predmetining o‘ziga xos tomonini, joy va sharoitini, eng asosiysi, 
o‘quvchining imkoniyati va ehtiyojini hamda hamkorlikdagi faoliyatini tashkil eta 
olishini hisobga olishi kerak. Qisqa qilib aytganda, o‘quvchini ta‘limning 
markaziga olib chiqish kerak. Buning uchun o‘qituvchini o‘ta mahoratli bo‘lishi 
talab qilinadi. Hozir siz bilan o‘qituvchi terminiga izoh berilgan grafa ustida 
to‘xtalsak, hamma fikrimiz yaqqol namoyon bo‘ladi.