O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand veterinariya meditsinasi instituti

Boshoqning tuzilishi. Boshoqli gulto‘plam, boshoq o‘qidan iborat bo‘lib, bu o‘simlik poyasining davomi xisoblanadi. Boshoq o‘qi to‘g‘ri va bukilgan shaklga egA*. Boshoq o‘qi bo‘g‘inchalar hosil qiladi, bo‘g‘inchalarda ustunchalar bo‘lib har bir ustunchada boshoqchalar joylashadi. Boshoq o‘qining har bir ustunchasida bug‘doyda, jaydarda bittadan boshoqcha, arpada esa uchtadan boshoqcha o‘tiradi.
Boshoqcha – Har bir boshoqcha ikki tomonida bittadan ikkita boshoqcha qobig‘iga egA*. Boshoqcha qobiqlarining orasida gullar joylashgan bo‘ladi. Bug‘doy boshoqchasi ko‘pgulli, boshoqcha qobiqlari orasida 2 tadan 5 tagacha gul joylashgan bo‘ladi. Javdarda 2-3 ta, arpada esa bitta boshoqchada bitta gul joylashadi.
Gul ikkita tashqi va ichki gul qobig‘iga egA*. Tashqi gul qobig‘i yaxshi rivojlangan bo‘lib, qayiqcha shakliga ega bo‘lib, boshoqcha qobig‘i tomonida joylashgan. Bu gul qobiq donli o‘simliklarning qiltiqli shakllarida va navlarida qiltiq bilan tugallanadi. Bu qiltiqlar fotosintez nafas olish transpiratsiya jarayonlarida ma’lum rolni o‘ynaydilar.
Gul qobiqlarining orasida gulning generativ qismlari: tuguncha ikkita patsimon onalik va uchta otalik (faqat sholida 6 ta) lar joylashgan. Tuguncha bir uylik bo‘lib, uning ostki qismida ikkita mayin qobiq joylashgan, ular lodikule deb ataladi. Lodikule o‘ziga nam olib bo‘rtishi natijasida gul ochiladi.
Ro‘vakning tuzilishi. Ro‘vak ham ro‘vak o‘qidan iborat. Ro‘vak o‘qi poyaning davomi hisoblanib, u bo‘g‘im rgan‘g‘im oraliqlaridan tashkil topgan. Ro‘vak o‘qining har bir bo‘limidan birinchi tartibli yon shoxlar va ulardan ikkinchi va xokozo tartibli shoxlar hosil bo‘ladi. Yon shoxlarda xuddi boshoqdagi kabi boshoqchalar va ularda don hosil bo‘ladi.
So‘taning tuzilishi. So‘tasimon gul to‘plam faqat makkajo‘xori o‘simligida bo‘lib, unda onalik gullari hosil bo‘ladi va bu gulto‘plam o‘simlikning barg qo‘ltig‘ida joylashgan bo‘ladi. So‘taning ustki qismida bir necha qobiq o‘zgargan barglar qobig‘i bilan o‘ralgan bo‘ladi. Bu so‘ta o‘ramining ostki qismidagi barglar yupqa, yuqori qismida joylashgan o‘zgargan barglar esa dag‘al bo‘ladi.