O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi ajiniyoz nomidagi nukus davlat pedagogika instituti tasviriy san’at va mehnat ta’lim fakulteti

partiyada tikilgan modellar yordamida iste`molchilar reaktsiyasi tekshiriladi). 
Kollektsiyaning tarkibi. 
Kollektsiyaning yaxlitligini ta`minlash uchun quyidagi qoidalarni 
e`tiborga olish kerak: 
- uslubiy echimning yaxlitligi; 
- kollektsiya 
stsenariysini 
tuzish, 
ya`ni 
kollektsiyani 
kompozitsion 
tuzilishi; 
Kollektsiya 
yaxlitligining 
zaruriy 
sharti 
- 
kollektsiyaning 
kul`minatsiyasi, ya`ni kompozitsion markazning mavjudligi. Umumiy qoyida bo`yicha uch 
kompozitsion markaz bo`lishi kerk: 
- bosh 
(namoyishni 
ochadigan 
birinchi 
model 
yoki 
modellar 
bloki), 
kul`minatsiya 
(namoyishni 
o`rtasi) 
va 
yakuniy 
(namoyishni 
yakunlaydigan 
model yoki modellar bloki); 
- qatorni tonal rivolanishini tuzish; 
- tonli va koloristik kompozitsion markazlarni bir-biriga to`g`ri 
keladigan holda rangli rivojlanishini tuzish; 
- qatorning tarkibiy tuzilishini aniqlash: 
1) stabil elementlarni tahlil etish (siluet, proprtsiyalar, ritm, vaznlar); 
2) mobil 
elementlarni 
tahlil 
etish 
(bezak, 
faktura, 
konstruktiv 
va 
konstruktiv-dekorativ chiziqlar, qo`yma detallar); 
- buyumlarni ishlab chiqarishga texnologik printsiplarini o`xshashi. 
Ko`pincha kollektsiya mo`ljal, siluet va rang birligi bilan birlashgan modellar blokidan 
iboratdir. Ana`nada yuqori moda kollektsiyasi quyidagi “chiqish” - bloklaridan iborat: ustki 
kiyim (pal`to, plashch, kostyumlar mavsumga binoan), kostyumlar, kunduzgi ko`ylaklar, kalta 
kechki ko`ylaklar, uzun kechki ko`ylaklar, to`y liboslari. 
Ammo K.Diorning dasturidagidek zamonaviy modada shunday aniq assortiment guruhlari 
mavjud emas. Ba`zi dizaynerlar umuman kollektsiyaning ana`naviy blok takrkibidan voz 
kechishadi, ijodiy kontseptsiyasidan tashqari o`zaro bog`liq bo`lmagan alohida modellarni 
namoyish etib (bu ayniqsa kostyum dizaynida dekonstruktivizm tarafdorlariga ta`luqli). Ammo, 
dizaynerlarning ko`plari kollektsiyaning ana`naviy tarkibiga rioya qilishadi: ustki kiyim; 
kundalik kiyim; dam olish, sport, turizm va b.; bashang, bayramga oid, kechki kyim; maxsus 
tantanali kiyim, to`y liboslari; tantanali voqealar uchun kiyim. 
Nazorat savollari. 
1.
Kollektsiyaning birligini barpo etilishda nima e`tiborga olinadi? 

---

107 
2.
Kostyum kollektsiyasi turlari. 
3.
Kollektsiya yaratilishda qanday tartib bo`ladi? 
4.
.Sanoatga oid ommabop kollektsiyani ishlab chiqarish jarayoning bosqichlari. 
5.
Iste`molchilarning guruhlari. 
6.
Kollektsiya modellari bahosiga ko`ra qanday taqsimlanadi? 
7.
K.Dior tavsiya etgan kollektsiyani yaratish bosqichlari? 
8.
Perspektiv kollektsiyani loyihalashda qanday asosiy vazifalar bajaraladi? 
9.
Kollektsiyaning tarkibi. 
Ma`ruza-18: